Ağız, Diş ve Çene Cerrahisinde en sık yapılan işlem gömük kalmış 20 yaş dişlerinin çekimidir. Cerrahi çekim kavramı hastaları korkuttuğundan yapılacak işlem ertelenmekte bu da ağız ve diş sağlığı olumsuz yönde etkilemektedir.
Gömülü Diş Nedir?
Gömülü diş, dişlerin sürme zamanı tamamlandığı halde ağız içerisinde olması gereken konuma gelememiş, kısmen veya tamamen, kemik ve yumuşak doku içerisinde kalmış dişlerdir. En sık gömülü kalan dişler alt çenede yer alan 20 yaş dişleridir. İkinci sırada ise üst çene 20 yaş dişleri vardır.
20 Yaş Dişlerinin Gelişimi Ve Sürme Zamanı
20 yaş dişlerin oluşumun başlaması 7-10 yaş arasındadır. Dişin dış yüzeyini oluşturan mine tabakasının tamamlanması 12-16 yaş aralığında olur. Ağız içine sürmeye başlamaları ise 17-21 yaş aralığında gerçekleşir. 20 yaş dişlerinin kök gelişiminin tamamlanması ise 25 yaşına kadar sürebilir.
20 Yaş Dişlerinin Gömülü Kalma Nedenleri
Lokal Faktörler
- Yer darlığı
- Kist, tümör ve iltihabi durumlar gibi mekanik faktörler
- Travma
- Süt dişlerinin uzun süre ağızda kalması
- Komşu dişin yapı veya konum bozukluğu
- Uzun süreli kronik iltihabi bir hastalık
- Çocuklukta geçirilen çiçek, kızıl, kızamık gibi ateşli hastalıklar
Sistemik Faktörler
- Yetersiz beslenme
- Vitamin eksiklikleri
- Hormonal bozukluklar
- Raşitizim (D vitamini eksikliğine bağlı gelişen hastalık)
- Anemi (Kansızlık)
- Ateşli hastalıklar
- Çene ve çevre doku hastalıkları
Gömülü 20 Yaş Dişlerinin Neden Olduğu Problemler
- Komşu dişlerin köklerinde rezorpsiyon (Zamanla komşu dişlerin kaybına neden olur)
- Eklem şikayetleri
- Şiddetli ağrı
- Diş eti ödem ve abse
- Diş çevresinde kist ve tümör oluşumu
- Diş etli hastalıkları
- Diş çürükleri
Gömülü 20 Yaş Dişlerinin Çekilebileceği Durumlar
- Komşu dişte diş eti hastalığı veya çürük oluşumuna neden oluyorsa
- Diş etinde ödem ve abse oluşmasına neden oluyorsa
- Komşu dişin kökünde rezorpsiyona neden oluyorsa
- İltihabi ve/veya ağrı şikayeti varsa
- Temizleme güçlüğüne bağlı besin birikimleri oluyorsa
- Protez yapımına veya ortodontik tedaviye engel oluşturuyorsa
Gömülü 20 Yaş Dişlerinin Çekilemeyeceği Durumlar
- Hemofili, purpura gibi aşırı kanamaya neden olacak hastalıklar varsa
- Kanser, üremi, son safhadaki kalp şikayetlerinin varlığında
- Uyum güçlüğü olan hastalarda
- Paget veya mermer kemik hastalığında dişte veya dişi tutan kemikte anomaliler olması durumunda
Çekimi Sırasında Meydana Gelebilecek Problemler
Dişe Ait Problemler
- Dişin Kırılması
- Dişin yer değiştirmesi
- Dişin yutulması
- Komşu dişlere hasar verilmesi
Yumuşak Doku İle İlgili Problemler
- Kanama veya doku altında kan toplanması
- Yumuşak doku hasarı
- Yumuşak dokuda şişkinlik
Kemik İle İlgili Problemler
- Alveol kemiğin kırılması
- Çene kemiğinin kırılması
- Eklemde hasar oluşması
Sinir İle İlgili Problemler
- Parestezi olarak ifade edilen, sinirin hasar görmesine bağlı gelişen hissizlik
Çekim sırasında meydana gelebilecek problemler hekim tarafından düzeltilebilir problemlerdir. Çene kemiğinde kırılma veya eklemde hasar oluşumu uzun süreli bir tedavi takibini gerektirecektir. Parestezi ise zaman içerisinde kendiliğinden iyileşir.
Çekimden Sonra Meydana Gelebilecek Problemler Ve Tedavileri
Ağrı
Uygun şartlarda yapılan cerrahi işlem sonrasında fazla ağrı oluşması beklenmez. Genellikle çekim sonrası diş hekiminin reçete edeceği ağrı kesiciyi kullanmanız yeterli olacaktır.
Çekim sonrası ağrının şiddetli olması, uzun süre devam etmesi çekim ile alakalı bir problemin olduğunun habercisidir. Bu durumda tekrar diş hekimine görünmek gerekir.
Kanama
Cerrahi işlemlerden sonra bir miktar kanama olması doğaldır. Burada hastanın dikkat etmesi gereken noktalar vardır. Bunlar;
- Hekiminin çekim bölgesine yerleştirdiği tamponu yarım saat boyunca ısırmak
- 24 saat boyunca tükürmemek ve ağızda bir şey çalkalamamak
- Tam iyileşme gerçekleşinceye kadar, kullanıyorsak sigara ara vermek
- Çok sıcak ve çok soğuk besinlerden kaçınmak
- Kullandığınız kan sulandırıcı ilaçlar varsa doktorun tavsiye ettiği tarih itibariyle kullanmaya başlamak
- Yara bölgesini temiz tutmak
Bu önlemlere rağmen kanama devam ediyorsa, diş hekimine görünmekte fayda vardır.
Ödem
Operasyon sonrası şişlik meydana gelmiş ve üzerine bastırıldığında ağrı yapıyorsa veya kendiliğinden ağrı oluyorsa çekim yapan doktora başvurmak gerekir.
Çene Açmada Güçlük
Çekim sonrası trismus dediğimiz çene açmada güçlük bir müddet yaşanabilmektedir. Ama bir haftayı aşkın bir süre devam ediyorsa müdahale edilmesi gerekir. Bu tip durumlarda hekim ısı, masaj ve basit egzersizlerle bu şikayetinizi giderecektir.
Yutma Sırasında Ağrı
Yutma sırasında ağrı basit bir ödeme bağlı olarak gelişebilir. Hekime başvurduğunuzda ağızda eriyen benzocaine veya analjezik bir pastil reçete edecektir. Bir hafta içinde ağrı şikayetiniz ortadan kalkacaktır.
Ateş
Operasyon sonrası vücut ısısında hafif bir artış olabilir. Ancak 12-24 saat içerisinde geçmezse bir enfeksiyon varlığından şüphe etmek gerekir. Böyle bir durumda etkenin doğru tespiti uygun tedavi için önemlidir. Teşhis için mutlaka diş hekimine görünmek gerekir.
Enfekisyon
Enfeksiyon oluştuğu gösteren bulgular, ağrı, yüksek ateş ve operasyon bölgesi hassas şişlik olmasıdır. Bu durumda uygulanacak tedavi antibiyotik kullanımı veya absenin drenajıdır. (İçindeki sıvının cerrahi olarak boşaltılması işlemi)
Enfeksiyon oluşmaması için yara bölgesinin temizliğine ve genel olarak ağız hijyenine dikkat etmek gerekir.
Eklemde Ağrı
Operasyon sırasında eklemin zorlanması, işlem sonrası eklemde ve kasta ağrı hissedilmesine neden olabilir. Genelde bu durum tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden iyileşmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Cerrahi çekimin normal çekimden farkı nedir?
En önemli fark cerrahi olarak çekilecek dişin gömük durumda olmasıdır. Diş kısmen veya tamamen yumuşak doku ve/veya kemiğin altında kaldığı için diş eti açılması ve gerekiyorsa kemik dokusundan bir miktar kaldırılması gerekir.
Normal çekime nazaran biraz daha büyük bir alan etkilendiği için çekim sonrası yara yerinin iyileşmesi biraz daha uzun sürecektir. Bununla beraber ağrı ve şişlik oluşma ihtimali daha yüksektir. Hekimin reçete edeceği ilaçları kullandıktan ve tavsiyelerine uyduktan sonra herhangi bir problem yaşama ihtimali düşüktür.
Cerrahi çekimde çok ağrı olur mu?
Çekime, cerrahi kavramının eklenmesi hastaları yersiz korkulara sevk etmektedir. Cerrahi çekimde, normal çekim gibi lokal anesteziyle yapılır ve ağrı hissedilmez.
20 yaş dişlerini mutlaka çektirmek mi gerekir?
Makalemizde de ifade edildiği gibi sadece problem teşkil eden 20 yaş dişleri için çekim tavsiye edilir. Onun dışında 20 yaş dişleri çekilmelidir diye bir veri yoktur.
Cerrahi diş çekimini nerelerde yaptırabilirim?
Cerrahi diş çekimlerini özel kliniklerde, devlete ait merkezlerde veya üniversite hastanelerinde yaptırabilirsiniz. Ancak operasyonu yapacak diş hekiminin Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi uzmanı olması iyi olacaktır.
Cerrahi çekimlerin maliyeti ne kadardır?
Diş hekimleri odasının belirlediği fiyat tarifesine göre normal diş çekimi 100 TL, gömük diş çekimi ise 330-370 TL arasında değişmektedir. Piyasada 250 TL-600 TL arasında fiyatlar değişmektedir.
Sağlık Sigortanız varsa Sağlık Bakanlığın Ağız ve Diş Sağlığı Merkezlerinde veya üniversite hastanelerinde cerrahi çekimleri ücretsiz yaptırabilirsiniz.
