Anneler Gününün Tarihçesi

Anneler günü, bizleri dokuz ay karnında taşıyan ve belki de ölene kadar en küçük zor ânımızda bile bizim derdimizle dertlenen kutsal varlıklarımız, yani annelerimizi hatırlamamız adına dünyanın farklı yerlerinde farklı günlerde de olsa kutlanan özel bir gündür. 

Yine diğer özel günlerde olduğu gibi anneler gününde de annenin önemi ve bizler için ne kadar değerli olduğu hatırlanır ve onların gönlünü almak adına hediyeler verilir. Hediye veremeyecek durumda ise ona özel bir şiir yazar ya da daha önce yazılmış bir şiiri ona ithâfen seslendiririz. Peki ama hiç düşündük mü, dünyada ilk anneler günü kutlamaları hangi yörelerde ne zaman kutlanmış…





İlk anneler günü kutlamaları, çok eskilere yani Antik Yunan tarihine kadar dayandırılmaktadır. Herkesin üzerinde birleşmediği bir fikir olsa da ilk anneler günü kutlamaları, o zaman var olduğu kabul edilen tanrıların anası Rhea için düzenlenen bahar şenlikleridir. Daha günümüze yaklaşıldığında da İngiltere’de Paskalya’dan kırk gün önce “Anneler Pazarı” denilen bir kutlamaya rastlanır. Sonraları Hıristiyanlık dininin Avrupa kıtasında yaygınlaşmasıyla bu günün adı “Kilise Ana” olarak anılır oldu. Fakat önce Avrupalı Hıristiyanların bulduğu annelerine şükranları sunma günü fikri tüm dünyayı sardı ve günümüzde dünyanın çeşitli yörelerinde farklı günlerde kutlanılmaya başlandı.

Anneler gününün bu kadar detaylı geçmişinden sonra günümüz anneler günü anlayışına çevrildiği dönem ise Julia Ward Howe isimli bir ABD vatandaşının bu günü barışa adanmış bir anneler günü olarak kutlanması adına uluslararası girişimlerinin olduğu 1872′ li yıllara rast gelir -ki Türkiye’de anneler günün yaklaşık olarak 1955 yıllarından sonra kutlamaya başlayacaktır-. Bunun yanında dünyanın farklı yörelerinde anneler günü farklı günlerde kutlansa da Türkiye’nin de içinde bulunduğu Danimarka, İtalya, Finlandiya, Belçika ve Avustralya gibi ülkelerde anneler günü aynı güne denk gelmektedir.





Anneler Günü kendini 1600’lü yıllarda İngilizlerin "Mothering Sunday" (Anneler Pazarı) kutlamalarında gösterdi. Hıristiyanlığın Avrupa’ya yayılmasından sonra "Anneler Pazarı" kutlamaları ruhani bir güç sayılan "Anneler Kilisesi'ni onurlandırmak amacıyla düzenlenmeye başlandı, doğurganlık ve inanç yine bir araya geldi.

İçinde bulundukları dönemde zor koşullar altında yaşayan ve çoğu zaman çalıştıkları yerlerde barınan İngilizler bu özel günde izinli sayılırlar ve tüm günlerini evlerinde anneleri ile geçirirlerdi. Hatta biraz da Hıristiyan aleminin yortu geleneğinin etkisiyle olsa gerek "Mothering Cake" adını verdikleri bir tür pasta götürme adeti yerleşmişti.





Hıristiyanlığın Avrupa’da yaygınlaşmasından sonra bu kutlama, onlara hayat veren ve kötülüklerden koruyan rûhânî bir güç sayılan "Anneler Kilisesi'ni onurlandırmak amacıyla değişti. Zamanla kilise festivali, "Anneler Pazarı" kutlamalarıyla birleşerek, beraber kutlanmaya başlandı.

Anneler Günü, resmi olaraksa ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’nde 1872 yılında kutlandı. Şair Julia Ward Howe bundan böyle her Paskalya Yortusu’nun dördüncü Pazarı’na denk gelen tarihin kendi şehrinde Anneler Günü olarak kutlanacağını ilan etti.





Philedelphia’da yaşayan Ana Jarvis adındaki genç kız, annesinin ölüm yıldönümü olan Mayıs ayının ikinci Pazar’ının tüm eyalette "Anneler Günü" olarak kutlanmasını istedi. Politikacılara, bakanlara ve iş adamlarına kendisine yardımcı olmaları için mektup yazdı.

Jarvis’in gösterdiği gayret 1911 yılında semeresini verdi ve her yıl Mayıs ayının ikinci pazar gününün ABD’nin tüm eyaletlerinde "Anneler Günü" kutlanması hükümet kararıyla kesinleşti.

Böylece Mezopotamya ve Anadolu uygarlıklarının binlerce yıl önce başlattığı gelenek 20. yüzyılın başından itibaren dünya çapında kabul görmüş oldu. Ülkemizde ise 1955 yılından beri mayıs ayının ikinci pazar gününde anneler günü kutlanıyor.

Türkiye, Danimarka, Finlandiya, İtalya, Avustralya ve Belçika’da da aynı tarih kabul edilmesine rağmen İngiltere’de ve diğer birçok ülkede Anneler Günü ulusça belirlenen değişik tarihlerde kutlanmaktadır.