En kıymetli ibâdet

En kıymetli ibâdet  

Sual: En kıymetli amel nedir?

CEVAP

Bir şeyin kıymetli olması, hâle, zaman ve kişinin durumuna da bağlıdır. Onun için (En kıymetli amel şudur) diye kesin bir şey söylenemez.

Peygamber efendimiz, (En kıymetli amel)i, soranların hallerine ve içinde bulunulan şartlara göre bildirmiştir. Mesela yiyeceklerin bol bulunduğu; fakat suyun bulunmadığı yerde, susuzluktan yanan kimseye bir bardak su vermek, fırın dolusu ekmek vermekten daha makbul olur. Vahşi hayvanların veya düşmanların saldırısına veya tehlikeli bir hastalığa maruz kalan kimsenin ölümden kurtulmasına sebep olmak, ona yapılacak diğer iyiliklerden daha üstün olabilir. Aşağıdaki hadis-i şerifler, bu durum göz önüne alınarak değerlendirilmelidir.

Bir kimseyi ebedi felaketten kurtarıp, sonsuz nimetlere kavuşmasına sebep olmak ise hepsinden daha kıymetlidir. Bu bakımdan İslâmiyetin başlangıcında amellerin en kıymetlisi cihad idi. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

 

Cihadın Kıymeti

(En kıymetli amel cihaddır.) [Taberânî]

(Müşriklere karşı, mal, can ve dilinizle cihad ediniz!) [Hakim]

(Cihadı terkeden millet, mutlaka genel bir belâya maruz kalır.) [Taberânî]

(İnsanların en üstünü, canı ve malı ile Allah yolunda cihad edendir.) [İ.Ahmed]

(Cihad etmeden veya cihad etmeyi düşünmeden ölen, münafık olarak ölür.) [Müslim]

(En faziletli cihad, canı, malı ile müşriklerle mücadeledir.) [Nesâî]

(Fi-sebilillah cihad edin, böyle cihad, Cennet kapılarını açmaktır. Cihad edenin sıkıntıları gider.) [Hakim]

(Allahü teâlâ, bir ok yüzünden üç kişiyi Cennete koyar. Oku yapanı, atmak için ona vereni ve Allah yolunda o oku atanı.) [Hatib]

(En üstün amel, cihaddır. En üstün cihad, farzları ifa etmektir.) [Taberânî]

(En üstün cihad, nefisle yapılandır.) [İ.Neccar]

(En üstün cihad, zalim hükümdara söylenen hak sözdür.) [Beyhekî]

Emr-i marufun kıymeti

(Bütün ibâdetlere verilen sevab, Allah yolunda savaşa verilen sevaba göre, deniz yanında bir damla su gibidir. Savaşın sevabı da, emr-i maruf ve nehy-i anilmünker sevabı yanında denize göre, bir damla su gibidir.) [Deylemî]

[Kur'an-ı kerime, hadis-i şeriflere ve akla uygun şeylere "Maruf", bunlara uymayan şeylere de "Münker" denir. Müctehidlerin sözbirliği ile yasak edilen şeylere de "Münker" denir.]

Günümüzde en kıymetli amel, yayın yolu ile (Emr-i maruf) ve (Nehy-i münker) yapmaktır. Ehl-i sünnet itikadını yaymalı, gayrı müslimlere ve sapıklara gerekli cevap verilmelidir! Bu yol ile cihad edenler yardımda bulunanlar, cihad sevabına ortak olur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:

(Allah yolundaki bir mücahidi giydirip kuşatan veya onun çoluk çocuğunun ihtiyaçlarını gören harbe gitmiş gibi sevaba kavuşur.) [Hakim]

İlmin Kıymeti

(İlim, öğrenmek amelden kıymetlidir.) [Hatib]

(İlim, islâmın hayatı, imanın direğidir.) [Ebuşşeyh]

(İlim, benim ve diğer peygamberlerin mirasıdır.Bana mirasçı olan da, Cennette benimle beraber olur.) [Deylemî]

(İlimle az amel faideli olur, ilimsiz çok amelin kıymeti olmaz.) [Deylemî]

(En üstün ibadet, fıkıh öğrenmektir.) [Ebuşşeyh]

İbni Abidin hazretleri de, (Fıkıh âliminin müslümanlara sağladığı faidenin sevabı, cihad sevabından daha çoktur) buyuruyor. (R. Muhtar)

Peygamber efendimiz, (En üstün amel, Allahı tanımaktır) buyurunca, (Ya Resulallah, biz amelden sorduk, siz ilimden bahsettiniz.) dediler. Cevaben (İlimle yapılan az amel fayda verir, ilimsiz çok amel faydasızdır.) buyurdu. (Deylemî)

(En üstün ihsan, hikmetli bir sözü öğrenip başkasına da öğretmektir.) [İ.Asâkir]

(En üstün sadaka, ilim öğrenip öğretmektir.) [İ.Mâce]

 

Namazın Kıymeti

(En kıymetli amel, vaktinin evvelinde kılınan namazdır.) [İ.Ahmed]

(Namaz, imanın direğidir) [Deylemî]

(Allahü teâlâ buyurdu ki: "Namazlarını vaktınde doğru olarak eda eden kulumu, azab etmeden, hesab sormadan Cennete koyacağıma söz verdim") [Hakim]

(En üstün amel, vaktinin başında kılınan namazdır.) [İ.Ahmed]

(Amellerin en iyisi gece herkes uykuda iken namaz kılmaktır.) (Berika)

(En üstün namaz, cuma günü cemaatle kılınan sabah namazıdır.) [Beyhekî]

(En üstün amel, namazdan sonra [mümin] ana babaya iyiliktir.) [Müslim]

(En üstün amel, namazdan sonra zekâttır.) [Taberânî]

(En üstün nafile namaz, teheccüd namazıdır.) [Müslim]

 

Tefekkürün Kıymeti

(Allahın yarattıkları hakkında bir saat tefekkür, bir gece ibâdet etmekten daha kıymetlidir.) [Ebu Şeyh]

(Allahın azameti, Cennet ve Cehennem hakkında bir an tefekkür, bir geceyi ibâdetle geçirmekten daha kıymetlidir.) [Ebu Şeyh]

(Bir saat tefekkür, bir sene ibâdetten kıymetlidir.) [K. Saadet]

 

İhlasın Kıymeti

(Allahü teâlâ, ancak ihlaslı amelleri kabul eder.) [Nisai]

(İhlaslı amel, az da olsa kâfi gelir.) [Dare Kutni]

(Dünyada yalnız Allah için ihlasla yapılan şeyler kıymetlidir.) [Berika]

(İbadetlerin en kıymetlisi, hubb-i fillah, buğd-i fillahtır.) Yani sevdiklerini yalnız  Allah için sevmek, buğzettiklerine de yalnız Allah için buğzetmektir. [Ebu Dâvud] 

Allahı Anmanın Kıymeti

(Amellerin en kıymetlisi, en temizi, derecenizi en fazla yükselten, altın ve gümüş vermekten daha kıymetlisi Allahı anmaktır.) [Beyhekî]

(Allahın azabından kurtulmak için, Allahı anmak kadar kıymetli amel yoktur)  [Taberânî]

(En üstün amel, imandır. En üstün iman, Allahı hep yanında bilmektir.) [Taberâni],

(En üstün amel, zikirdir, en üstün zikir ise La ilahe illallah demektir.) [Taberânî]

(En üstün tesbih “Sübhanallahı velhamdülillahi ve la ilahe illallahü vallahü ekber” dir.) [Müslim]

(Altın vermekten de üstün amel, Allahı anmaktır.) [Beyhekî]

(En üstün amel, Allaha hüsnüzandır.) [Begavî]

(Mü'minin en hayırlı zamanı, Allahı andığı zamandır.) [Deylemî]

(En hayırlı zikir, gizli yapılandır.) [Ahmed]

İyiliğin Kıymeti

(Amelerin kıymetlisi, mümin kardeşini sevindirmek, onun borcunu ödemek veya ona yemek yedirmektir.) [İbni Adi]

(En kıymetli amel, elinden ve dilinden kimsenin incinmemesidir.) [Taberânî]

(Kim bir mümini ferahlandırır, sevindirirse, Allah onu kıyamette sevindirir.) [İ. Mübarek]

(En üstün amel, bir müminin aybını örtmek, borcunu ödemek, yemek yedirmek veya bir sıkıntısını gidermek suretiyle onu sevindirmektir.) [Taberânî]

(En üstün amel, vermeyene vermek, zulmedeni affetmektir.) [Hakim]

(Amellerin en iyisi yemek yedirmektir) (Berika)

 

Diğer Kıymetli Ameller

(Amellerin en hayırlısı, farzlardır, en kötüsü de bid'atlerdir.) [Beyheki]

(İbadetin kıymetlisi, zahmetli olanıdır.) [M. Felah]

(Amellerin kıymetlisi az da olsa devamlı yapılandır.) [Müslim]

(En üstün amel, helâl kazançtır.) [İbni Lâl]

(Hac yolunda ölene, kıyamete kadar hac sevabı yazılır.) [Ebû Ya’lâ]

(Ramazan oruç tutup ölen, cennete girer.) [Deylemî]

(Amellerin en iyisi selam vermeyi yaymaktır) (Berika)

(En kıymetli amel, vaktinde kılınan namaz, sonra ana-babaya iyilik etmek, sonra da Allah yolunda cihaddır) (Berika)

(En üstün duâ, af ve âfiyet dilemektir.) [Tirmizi]

(En faziletli vakit, gecenin ikinci yarısıdır.) [Taberâni]

(En üstün sadaka, sağlıklı, mala tamahı çok, zenginliği umup fakirlikten korkarken verilen sadakadır.) [Müslim]

(En üstün sadaka, su vermektir.) [Nesai]

(En üstün sadaka, aç bir canlıyı doyurmaktır.) [Beyhekî]

(En üstün sadaka, iki kişinin arasını bulmaktır.) [Taberâni]

(En üstün sadaka, dilini tutmaktır.) [Deylemi]

(En üstün sadaka, gizli verilendir.) [Taberâni]

(En üstün ibâdet, duâdır.) [Hâkim]

(En üstün ibâdet Kur'ân okumaktır.) [İbni Kani]

(En üstün amel, sıkıntıya sabretmektir.) [Beyhekî]

(En üstün amel, iyi niyetli olmaktır.) [Hakim]

(En üstün kazanç, el emeği ile kazanılandır.) [Ahmed]

(En iyi isim, Abdullah ve Abdurrahmandır.) [Müslim]

(En üstün söz, doğru olan sözdür.) [Buhârî]

(En üstün yerler, camilerdir. En kötü yerler de, çarşı pazarlardır.) [Taberânî]

(En üstün oruç, Davud’un orucudur. Bir gün tutar bir gün yerdi.) [Müslim]

(En üstün iman, kadere rızâdır.) [E.Nuaym]

(En üstün huy, kimse zarar görmesin diye susmaktır.) [İbni Mübarek]

(En üstün amel, aç olan fakiri doyurmak, borcunu ödemek veya bir sıkıntısını gidermektir.) [Taberânî]

(En üstün yemek, üstüne çok elin uzandığı yemektir.) [Taberânî]

(En üstün söz, "Sübhanallahi ve bihamdihi" demektir.) [Müslim]

(En üstün ev, içinde yetime ikram edilen evdir.) [Beyhekî]

(En iyi hazine sâliha kadındır.) [Hakim]

(İşlerin en iyisi vasat [orta] olanıdır. Din ifrat ve tefrit arasındadır.) [Beyhekî]

(En iyi tedavilerden biri hacamattır.) [E.Davud]

En üstün müslümanlar

En üstün müslümanlarla ile ilgili hadis-i şerifler:

(İmanı en üstün olan; sabırlı, cömert ve hoşgörülü olandır.) [Deylemi]

(En üstün insan, Allahı çok anandır.) [Tirmizi]

(En üstün mümin, fakir diye değer verilmeyendir.) [Deylemi]

(En üstün insan, görülünce Allahın hatırlandığı kişidir.) [Hakim]

(En üstün kimse, orada değilken aranıp sorulmayan, orada iken de, itibar görmeyendir.) [E.Nuaym]

(En üstün kimse, dinleri uğruna yurdunu terk eden gariplerdir.) [İ.Mâce]

(En üstün kimse, az yiyip bedeni hafif olandır.) [Deylemî]

(En üstün kimse, çoluk çocuğuna faydalı olandır.) [Taberânî]

(En üstün arkadaş, Allahı andığında yardım eden, unuttuğunda sana hatırlatandır.) İ.Ebiddünya]

(En üstün insan, herkesin elinden dilinden selamette olduğu kişidir.) [Müslim]

(En iyi insan, ömrü uzun, ameli güzel olandır.) [Tirmizî]

(En iyi insan, kadın ve kızlarına karşı en iyi davranandır.) [Beyhekî]

(En iyi insan, hayrı umulan, şerrinden emin olunandır.) [Tirmizî]

(En hayırlınız, Kur’anı öğrenen ve öğretendir.) [Buharî]

(En iyiniz, kendisiyle kolay uyum sağlanandır.) [Beyhekî]

(En iyiniz, borcunu en güzel şekilde ödeyendir.) [Nesaî]

(En iyiniz, hanımlara en iyi davranandır.) [Tirmizî]

(En iyi arkadaş, Allahı andığında yardım eden, unuttuğunda sana hatırlatandır.) [Hakîm]

(En iyi arkadaş; sözleri ilminizi artıran, ameli de ahireti hatırlatandır.) [Hakîm]

(Hatice de, Meryem de, Fâtıma da zamanlarındaki kadınların en hayırlısıdır.) [Bezzar]

(Mü’minlerin en iyisi, kanaat eden, en kötüsü de aç gözlü olandır.) [Kudâî]

(Kadınların iyisi namusunu koruyan, şehveti fazla olsa da, gözü dışarıda olmayan, kocasına kanaat edendir.) [Deylemî]

(En hayırlınız, çoluk çocuğuna karşı en hayırlı olandır. Ben çoluk çocuğuma en hayırlı olanınızım. Kadınlara ancak şerefli kimseler değer verir, şerefsizler hor görür.) [İ.Asakir]

(Kadınların en iyisi, çok doğuran, kendisini kocasına sevdiren, onunla hoş geçinen ve uyum içinde olandır, en kötüsü de, açılıp saçılan, böbürlenendir.) [Beyhekî]

(En hayırlınız, ahlakı en güzel olanlardır.) [Buharî]

(En hayırlınız, en cömert olandır.) [Ebû Ya’lâ]

(En hayırlınız yemek yedirendir.) [Hâkim]

(İnsanların en iyisi, insanlara en çok faydası dokunandır.) [Dare Kutnî]

(Hırsızların en kötüsü namazından çalandır. Rükûdan, secdeden çalar. [Ta’dili erkana riayet etmez]) [Taberani]

(İnsanların en kötüsü, iki yüzlü olandır.) [Buhrârî]

(İnsanların en kötüsü, şerrinden korkulduğu için yanına varılamayan kimsedir.) [Buhârî]

(İnsanların en iyisi, geç kızan, tez yatışandır. En kötüsü de, tez kızan, geç yatışandır.) Tirmizi]

(Âlimlerin en iyisi merhametli olandır.) [E.Nuaym]

(Âlimlerin iyisi, insanların en iyisidir. Âlimlerin kötüsü ise, insanların en kötüsüdür.) [Bezzar]

(Herkes hata eder. Hata edenlerin en iyisi tövbe edendir.) [Tirmizî]

(En hayırlınız, dünyası için âhiretini, âhireti için dünyasını terk etmeyendir.) [Hatib]