En kıymetli ibâdet
Sual: En
kıymetli amel nedir?
CEVAP
Bir şeyin kıymetli olması, hâle, zaman ve kişinin
durumuna da bağlıdır. Onun için (En kıymetli amel şudur) diye kesin bir şey
söylenemez.
Peygamber efendimiz, (En kıymetli amel)i,
soranların hallerine ve içinde bulunulan şartlara göre bildirmiştir. Mesela
yiyeceklerin bol bulunduğu; fakat suyun bulunmadığı yerde, susuzluktan yanan
kimseye bir bardak su vermek, fırın dolusu ekmek vermekten daha makbul olur.
Vahşi hayvanların veya düşmanların saldırısına veya tehlikeli bir hastalığa
maruz kalan kimsenin ölümden kurtulmasına sebep olmak, ona yapılacak diğer
iyiliklerden daha üstün olabilir. Aşağıdaki hadis-i şerifler, bu durum göz önüne
alınarak değerlendirilmelidir.
Bir kimseyi ebedi felaketten kurtarıp, sonsuz nimetlere
kavuşmasına sebep olmak ise hepsinden daha kıymetlidir. Bu bakımdan İslâmiyetin
başlangıcında amellerin en kıymetlisi cihad idi. Hadis-i şeriflerde buyuruldu
ki:
Cihadın Kıymeti
(En kıymetli amel cihaddır.) [Taberânî]
(Müşriklere karşı, mal, can ve dilinizle cihad ediniz!)
[Hakim]
(Cihadı terkeden millet, mutlaka genel bir belâya maruz
kalır.) [Taberânî]
(İnsanların en üstünü, canı ve malı ile Allah yolunda
cihad edendir.) [İ.Ahmed]
(Cihad etmeden veya cihad etmeyi düşünmeden ölen,
münafık olarak ölür.) [Müslim]
(En faziletli cihad, canı, malı ile müşriklerle
mücadeledir.) [Nesâî]
(Fi-sebilillah cihad edin, böyle cihad, Cennet
kapılarını açmaktır. Cihad edenin sıkıntıları gider.) [Hakim]
(Allahü teâlâ, bir ok yüzünden üç kişiyi Cennete koyar.
Oku yapanı, atmak için ona vereni ve Allah yolunda o oku atanı.) [Hatib]
(En
üstün amel, cihaddır. En üstün cihad, farzları ifa etmektir.)
[Taberânî]
(En
üstün cihad, nefisle yapılandır.) [İ.Neccar]
(En
üstün cihad, zalim hükümdara söylenen hak sözdür.)
[Beyhekî]
Emr-i
marufun kıymeti
(Bütün ibâdetlere verilen sevab, Allah yolunda savaşa
verilen sevaba göre, deniz yanında bir damla su gibidir. Savaşın sevabı da,
emr-i maruf ve nehy-i anilmünker sevabı yanında denize göre, bir damla su
gibidir.) [Deylemî]
[Kur'an-ı kerime, hadis-i şeriflere ve akla uygun
şeylere "Maruf", bunlara uymayan şeylere de "Münker" denir. Müctehidlerin
sözbirliği ile yasak edilen şeylere de "Münker" denir.]
Günümüzde en kıymetli amel, yayın yolu ile (Emr-i maruf)
ve (Nehy-i münker) yapmaktır. Ehl-i sünnet itikadını yaymalı, gayrı müslimlere
ve sapıklara gerekli cevap verilmelidir! Bu yol ile cihad edenler yardımda
bulunanlar, cihad sevabına ortak olur. Hadis-i şeriflerde buyuruldu
ki:
(Allah yolundaki bir mücahidi giydirip kuşatan veya onun
çoluk çocuğunun ihtiyaçlarını gören harbe gitmiş gibi sevaba
kavuşur.) [Hakim]
İlmin Kıymeti
(İlim, öğrenmek amelden kıymetlidir.) [Hatib]
(İlim, islâmın hayatı, imanın
direğidir.) [Ebuşşeyh]
(İlim, benim ve diğer peygamberlerin mirasıdır.Bana
mirasçı olan da, Cennette benimle beraber olur.) [Deylemî]
(İlimle az amel faideli olur, ilimsiz çok amelin kıymeti
olmaz.) [Deylemî]
(En üstün ibadet, fıkıh öğrenmektir.) [Ebuşşeyh]
İbni Abidin hazretleri de, (Fıkıh âliminin müslümanlara
sağladığı faidenin sevabı, cihad sevabından daha çoktur) buyuruyor. (R.
Muhtar)
Peygamber efendimiz, (En üstün amel, Allahı
tanımaktır) buyurunca, (Ya Resulallah, biz amelden sorduk, siz ilimden
bahsettiniz.) dediler. Cevaben (İlimle yapılan az amel fayda verir,
ilimsiz çok amel faydasızdır.) buyurdu. (Deylemî)
(En üstün ihsan, hikmetli bir sözü öğrenip başkasına da öğretmektir.) [İ.Asâkir]
(En
üstün sadaka, ilim öğrenip öğretmektir.)
[İ.Mâce]
Namazın Kıymeti
(En kıymetli amel, vaktinin evvelinde kılınan
namazdır.) [İ.Ahmed]
(Namaz, imanın direğidir) [Deylemî]
(Allahü teâlâ buyurdu ki: "Namazlarını vaktınde doğru
olarak eda eden kulumu, azab etmeden, hesab sormadan Cennete koyacağıma söz
verdim") [Hakim]
(En üstün amel, vaktinin başında kılınan
namazdır.) [İ.Ahmed]
(Amellerin en iyisi gece herkes uykuda iken namaz
kılmaktır.) (Berika)
(En üstün namaz, cuma günü cemaatle kılınan sabah
namazıdır.) [Beyhekî]
(En üstün amel, namazdan sonra [mümin] ana babaya iyiliktir.)
[Müslim]
(En üstün amel, namazdan sonra zekâttır.) [Taberânî]
(En
üstün nafile namaz, teheccüd namazıdır.)
[Müslim]
Tefekkürün Kıymeti
(Allahın yarattıkları hakkında bir saat tefekkür, bir
gece ibâdet etmekten daha kıymetlidir.) [Ebu Şeyh]
(Allahın azameti, Cennet ve Cehennem hakkında bir an
tefekkür, bir geceyi ibâdetle geçirmekten daha kıymetlidir.) [Ebu Şeyh]
(Bir saat tefekkür, bir sene ibâdetten
kıymetlidir.) [K. Saadet]
İhlasın Kıymeti
(Allahü teâlâ, ancak ihlaslı amelleri kabul eder.)
[Nisai]
(İhlaslı amel, az da olsa kâfi gelir.) [Dare Kutni]
(Dünyada yalnız Allah için ihlasla yapılan şeyler
kıymetlidir.) [Berika]
(İbadetlerin en kıymetlisi, hubb-i fillah, buğd-i
fillahtır.) Yani sevdiklerini yalnız
Allah için sevmek, buğzettiklerine de yalnız Allah için buğzetmektir. [Ebu
Dâvud]
Allahı Anmanın Kıymeti
(Amellerin en kıymetlisi, en temizi, derecenizi en fazla
yükselten, altın ve gümüş vermekten daha kıymetlisi Allahı anmaktır.)
[Beyhekî]
(Allahın azabından kurtulmak için, Allahı anmak kadar
kıymetli amel yoktur)
[Taberânî]
(En üstün amel, imandır. En üstün iman, Allahı hep
yanında bilmektir.)
[Taberâni],
(En üstün amel, zikirdir, en üstün zikir ise
La ilahe illallah demektir.)
[Taberânî]
(En üstün tesbih “Sübhanallahı velhamdülillahi ve la ilahe illallahü
vallahü ekber” dir.) [Müslim]
(Altın vermekten de üstün amel, Allahı
anmaktır.) [Beyhekî]
(En
üstün amel, Allaha hüsnüzandır.)
[Begavî]
(Mü'minin
en hayırlı zamanı, Allahı andığı zamandır.)
[Deylemî]
(En
hayırlı zikir, gizli yapılandır.)
[Ahmed]
İyiliğin Kıymeti
(Amelerin kıymetlisi, mümin kardeşini sevindirmek, onun
borcunu ödemek veya ona yemek yedirmektir.) [İbni Adi]
(En kıymetli amel, elinden ve dilinden kimsenin
incinmemesidir.) [Taberânî]
(Kim bir mümini ferahlandırır, sevindirirse, Allah onu
kıyamette sevindirir.) [İ.
Mübarek]
(En üstün amel, bir müminin aybını örtmek, borcunu
ödemek, yemek yedirmek veya bir sıkıntısını gidermek suretiyle onu
sevindirmektir.) [Taberânî]
(En üstün amel, vermeyene vermek, zulmedeni
affetmektir.) [Hakim]
(Amellerin en iyisi yemek yedirmektir) (Berika)
Diğer Kıymetli Ameller
(Amellerin
en hayırlısı, farzlardır, en kötüsü de bid'atlerdir.) [Beyheki]
(İbadetin kıymetlisi, zahmetli olanıdır.)
[M. Felah]
(Amellerin kıymetlisi az da olsa devamlı yapılandır.)
[Müslim]
(En
üstün amel, helâl kazançtır.) [İbni
Lâl]
(Hac yolunda ölene, kıyamete kadar hac sevabı yazılır.)
[Ebû Ya’lâ]
(Ramazan oruç tutup ölen, cennete
girer.) [Deylemî]
(Amellerin en iyisi selam vermeyi yaymaktır)
(Berika)
(En kıymetli amel, vaktinde kılınan namaz, sonra
ana-babaya iyilik etmek, sonra da Allah yolunda cihaddır) (Berika)
(En
üstün duâ, af ve âfiyet dilemektir.) [Tirmizi]
(En
faziletli vakit, gecenin ikinci yarısıdır.)
[Taberâni]
(En
üstün sadaka, sağlıklı, mala tamahı çok, zenginliği umup fakirlikten korkarken
verilen sadakadır.) [Müslim]
(En
üstün sadaka, su vermektir.)
[Nesai]
(En
üstün sadaka, aç bir canlıyı doyurmaktır.)
[Beyhekî]
(En
üstün sadaka, iki kişinin arasını bulmaktır.)
[Taberâni]
(En
üstün sadaka, dilini tutmaktır.)
[Deylemi]
(En
üstün sadaka, gizli verilendir.)
[Taberâni]
(En
üstün ibâdet, duâdır.)
[Hâkim]
(En
üstün ibâdet Kur'ân okumaktır.) [İbni
Kani]
(En
üstün amel, sıkıntıya sabretmektir.)
[Beyhekî]
(En
üstün amel, iyi niyetli olmaktır.)
[Hakim]
(En
üstün kazanç, el emeği ile kazanılandır.)
[Ahmed]
(En iyi isim, Abdullah ve Abdurrahmandır.) [Müslim]
(En üstün söz, doğru olan sözdür.) [Buhârî]
(En
üstün yerler, camilerdir. En kötü yerler de, çarşı pazarlardır.)
[Taberânî]
(En üstün oruç, Davud’un orucudur. Bir gün tutar bir gün yerdi.) [Müslim]
(En
üstün iman, kadere rızâdır.)
[E.Nuaym]
(En
üstün huy, kimse zarar görmesin diye susmaktır.) [İbni
Mübarek]
(En
üstün amel, aç olan fakiri doyurmak, borcunu ödemek veya bir sıkıntısını
gidermektir.)
[Taberânî]
(En
üstün yemek, üstüne çok elin uzandığı yemektir.)
[Taberânî]
(En
üstün söz, "Sübhanallahi
ve bihamdihi" demektir.) [Müslim]
(En üstün ev, içinde yetime ikram edilen evdir.) [Beyhekî]
(En iyi
hazine sâliha kadındır.)
[Hakim]
(İşlerin
en iyisi vasat [orta]
olanıdır. Din ifrat ve tefrit arasındadır.) [Beyhekî]
(En iyi
tedavilerden biri hacamattır.)
[E.Davud]
En üstün müslümanlar
En
üstün müslümanlarla ile ilgili hadis-i şerifler:
(İmanı
en üstün olan; sabırlı, cömert ve hoşgörülü olandır.) [Deylemi]
(En
üstün insan, Allahı çok anandır.)
[Tirmizi]
(En
üstün mümin, fakir diye değer verilmeyendir.)
[Deylemi]
(En
üstün insan, görülünce Allahın hatırlandığı kişidir.)
[Hakim]
(En
üstün kimse, orada değilken aranıp sorulmayan, orada iken de, itibar
görmeyendir.)
[E.Nuaym]
(En
üstün kimse, dinleri uğruna yurdunu terk eden gariplerdir.)
[İ.Mâce]
(En
üstün kimse, az yiyip bedeni hafif olandır.)
[Deylemî]
(En üstün kimse, çoluk çocuğuna faydalı olandır.) [Taberânî]
(En üstün arkadaş, Allahı andığında yardım eden, unuttuğunda sana hatırlatandır.) İ.Ebiddünya]
(En üstün insan, herkesin elinden dilinden selamette olduğu kişidir.) [Müslim]
(En iyi insan, ömrü uzun, ameli güzel olandır.) [Tirmizî]
(En iyi insan, kadın ve kızlarına karşı en iyi davranandır.) [Beyhekî]
(En iyi insan, hayrı umulan, şerrinden emin olunandır.) [Tirmizî]
(En
hayırlınız, Kur’anı öğrenen ve öğretendir.)
[Buharî]
(En
iyiniz, kendisiyle kolay uyum sağlanandır.)
[Beyhekî]
(En
iyiniz, borcunu en güzel şekilde ödeyendir.)
[Nesaî]
(En
iyiniz, hanımlara en iyi davranandır.)
[Tirmizî]
(En iyi
arkadaş, Allahı andığında yardım eden, unuttuğunda sana
hatırlatandır.)
[Hakîm]
(En iyi
arkadaş; sözleri ilminizi artıran, ameli de ahireti
hatırlatandır.)
[Hakîm]
(Hatice
de, Meryem de, Fâtıma da zamanlarındaki kadınların en
hayırlısıdır.)
[Bezzar]
(Mü’minlerin
en iyisi, kanaat eden, en kötüsü de aç gözlü olandır.)
[Kudâî]
(Kadınların
iyisi namusunu koruyan, şehveti fazla olsa da, gözü dışarıda olmayan, kocasına
kanaat edendir.)
[Deylemî]
(En
hayırlınız, çoluk çocuğuna karşı en hayırlı olandır. Ben çoluk çocuğuma en
hayırlı olanınızım. Kadınlara ancak şerefli kimseler değer verir, şerefsizler
hor görür.)
[İ.Asakir]
(Kadınların
en iyisi, çok doğuran, kendisini kocasına sevdiren, onunla hoş geçinen ve uyum
içinde olandır, en
kötüsü de, açılıp saçılan, böbürlenendir.) [Beyhekî]
(En
hayırlınız, ahlakı en güzel olanlardır.)
[Buharî]
(En
hayırlınız, en cömert olandır.) [Ebû
Ya’lâ]
(En
hayırlınız yemek yedirendir.)
[Hâkim]
(İnsanların
en iyisi, insanlara en çok faydası dokunandır.) [Dare
Kutnî]
(Hırsızların
en kötüsü namazından çalandır. Rükûdan, secdeden çalar. [Ta’dili
erkana riayet etmez]) [Taberani]
(İnsanların
en kötüsü, iki yüzlü olandır.)
[Buhrârî]
(İnsanların
en kötüsü, şerrinden korkulduğu için yanına varılamayan
kimsedir.)
[Buhârî]
(İnsanların
en iyisi, geç kızan, tez yatışandır. En kötüsü de, tez kızan, geç
yatışandır.)
Tirmizi]
(Âlimlerin
en iyisi merhametli olandır.)
[E.Nuaym]
(Âlimlerin
iyisi, insanların en iyisidir. Âlimlerin kötüsü ise, insanların en
kötüsüdür.)
[Bezzar]
(Herkes
hata eder. Hata edenlerin en iyisi tövbe edendir.)
[Tirmizî]
(En
hayırlınız, dünyası için âhiretini, âhireti için dünyasını terk
etmeyendir.)
[Hatib]
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder