Cahiliyye; insanin insan iradesinin disindaki unsurlar üzerinde toplanmasini temine çalisan, insani insana ve topluma köle yapan bir sistemin; beseriyeti Allah'a ibadetten uzaklastirip, herhangi bir adla anilan beserî sistem ve prensiplere itaata zorlayan yönetimin adidir. Insanlari, kavimlere, renklere, tarihlerinin karanlik çagi efsanelerine yönlendiren, ayri ayri dil farkliligi sebebiyle ümmet suurundan uzaklastirmaya çalisan her türlü despotizm, cahiliyenin bir görüntüsüdür. Kisaca cahiliyye, Allah'in hükmünden baska hüküm arayan ve Allah'in hükmünden baska hükme riza gösterenlerin tavri, hayat biçimi ve sistemidir.
EBREHENIN KULLEYS KILISESINI YAPTIRISI ve KABE'YI YIKMAYA KALKISMASI
Habes Necasi nin Yemen Valisi ve Kumandani Eryat'i öldürerek yerine gecen Ebrehetülesrem Hiristiyandir. Halkin, Hacc Mevsiminde Hacca gitmeye hazirlandiklarini görünce: "Halk, nereye gidiyorlar?" diye sordu. "Mekke'deki Beyt-i Harami Hacc etmege gidiyorlar!" dediler.Ebrehe "O Beyt, neden yapilmistir?" diye sordu.
"Tastan yapilmistir" dediler.Ebrehe "Onun Üzerine ne örtülmüstür?" diye sordu."Bu ülkeden giden Vasail'den (çizgili ince Yemen kumasindan) örtülmüstür. " dediler.Ebrehe "Mesih üzerine yemin ederim ki: ben, size ondan daha iyisini yapacagim ! ' ' dedi.Kayser'e yazarak San'a'da bir kilise yapmak istedigini bildirdi ve bu hususta kendisine yardim edilmesini istedi.Kayser, Ebrehe'ye sanatkarlarla Mermer ve mozaik gönderdi.Ebrehe, meshur Me'rib Kraliçesi Belkisin metrük sarayindan da, ise yarayan tas, mermer gibi ne varsa, hepsini San'a'ya tasittirdi.
Kilisenin insasini, çok siki tuttu. Iscilerden her hangi birisi, günes dogmadan isinin basinda bulunmayacak olursa, Ebrehe'ye götürülür, o da, ceza olarak o isçinin elini keserdi!
EBREHE'NIN KABE'YI YIKMAYA KALKISMASI
Nitekim, isçilerden birisi, isinin basina erkence gelmekte gecikmis günes
dogmustu.Cezadan bagislanmasini, Ebrehe'den rica etsin diye ihtiyar annesini
de,yaninda getirmisti.Kadincagiz, oglunun mazeretini arz edip bagislanmasini
dilemisse de, Ebrehe "Ben, kendimi yalanci çikaramam!" diyerek isçinin elinin
kesilmesini emirtti.Bunun üzerine, ihtiyar kadin. Demir baltanla vur (elleri,
kollari kes) bakalim dedi.
Bu gün, hakimiyet senin amma, her zaman, senin degildir. Yarin senden
baskasiinin olacaktir ! ' dedi . '
Ebrehe "Onu, yanima getiriniz!" dedi. Getirilince, kadina "Bu Kirallik,
benden baskasina da, geçecek midir?"diye sordu.Kadin, hiç çekinmeden ` `Evet ! '
dedi.Ebrehe, Kuleys kilisesinin, üzerine cikinca, Aden denizini göre bilecek
derecede yükseltmek niyetinde idi. Fakat, "Bu günümden sonra, tas üstüne tas
koymayacagim!" diyerek kadinin oglunun elini kesmekten vaz geçti. Halki da,
çalismaktan af etti Yapilan Kilisenin disindan yüksekligi, alt mis zira' idi.
0çten, on zira' doldurulmustu.Kiliseye, mermer merdivenle çikilmakta idi.Kilise,
hisarla çevrilmisti Kilise ile hisar arasindaki açiklik, her tarafindan iki yüz
zira' idi. Kilisenin duvarlari, Yemenlilerin Cerup dedikleri süslü taslarla
örülmüstü. Taslarin aralarina burçlari andiran ve birbiri içine girmis müselles
seklinde, yesil, kirmizi, beyaz, sari ve kara taslar konmustu.Kilisenin bütün
duvarlari, yuvarlak biçiminde kara aban us agaçlari ile bölünmüstü
Agaçlar, bir adamin kucaklayabilecegi kalinlikta idi.Örülen mermerlerin
yüksekligi bir zira' idi.Mermerlerin Üzerine, San'a daginin parlak kara
taslarindan, onlarin üzerine, parlak sari taslarindan, onlarin üzerine de,
parlak ak taslarindan örülmüstü .Kulleys kilisesinin duvarlarinin kalinligi alti
zira' kapisinin yüksekligi on zira ' , genisligi dört zira' idi.
EBREHE' NIN KABE'YI YIKMAGA KALKISI
Ebrehe, kilisenin kapisinin üzerini altin levhalarla kaplatti. altin
çivileri, birbirlerinden, mücevherlerle ayirdi.
Kapiya, kirmizi büyük bir yakut yerlestirdi.Kulleys kilisesinin kapisindan
girilince 40x80 zira' genisliginde nakisla sac agacindan gümüs, altin çivilerle
tavanlanmis bir ev vardi.Buradan da, sag ve sol taraflardan uzunlugu 40
zira'kadar olan bir sofaya girilmekte idi. Sofanin direkleri cini ile
kaplanmisti.Sofadan, 30X30zira'genisliginde bir kubbeye girilirdi.Kubbenin
duvarlari, cini ile kaplan mis olup içinde altin gümüs ile süslenmis çelik
levhalar bulunmakta idi.Kubbede günesin dogdugu tarafta 1O X 1O zira
genisliginde alaca renkte kara mermer konulmus olup Günes vurdugu zaman,
içeriden kubbeye bakanlarin gözlerini almakta ve günesin, ayin isigini k u b b e
n i n içine aks ettirmekte idi.
HALKIN KULLEYS KILISESINI TAVAF VE ZIYARETE
ÇAGIRILISI
Ebrehe, Kulleys kilisesini yaptirdiktan sonra, ona kapicilar, bakicilar da
tayin etti.Kulleys'in içinde buhur yakilmaga baslandi Kisa zamanda isten, misk
bulasigindan duvarlar kararip mücevherler görünmez oldu. Ebrehe, emr etti. Halk,
Kulleys'i, tavaf ve ziyarete basladilar Ebrehe, ayni zamanda bütün Yemen
ülkesinde bulunanlara, Kulleys'i hacc ve ziyaret etmeleri gerektigini ilan
etti.Bu, Araplarin çok agrina gitti.Kulleys kilisesine ve onu yaptiran Ebrehe'ye
kin bagladilar Hatta bir bedevi Arap Kulleys kilisesinin içerisine pisledi.Bazi
Arap kabilelerinden Arabiler Kulleys kilisesinde çalisan hademeleri sarhos
ederek kilise içerisine kokmus lesler, pislikler attilar.Bunu duyan Ebrehe
kizarak bunu muhakkak Araplar yapmistir diyerek öfkelendi ve Kabe'yi yikmak için
Necasiden yardim istedi.Necasi yardim maksadiyla elinde bulunan ogünün en iri
Fili olan Mahmud`u ve askerlerini gönderdi. Ve Ebrehe ,Kabe'yi yikmak için yola
çikti
Kaynak: Islam tarihi
