HACCIN EDÂSI VE SEFERLE İLĞİLİ FARKLAR

Zengin olan Müslüman ve mükellef kadına, Zengin erkekte olduğu gibi Hac farzdır. Fakat kadının hac vazifesini ifâ edebilmesi için yanında kecası, babası ve oğlan kardeşi gibi nikâhla varması ebediyen haram olan erkeklerden birisinin bulunması şarttır. Aksi takdirde her ne kadar Haccın vucûbu. için olan zenginlik şartı var ise de, edâsı için olan şart bulunmadığından hac vazifesini ifâya gidemez.

     Mahremsiz hacca gittiği zaman işlediği günah ve vebal sevaptan daha büyüktür.     Komşu kadınını ve baldızını nikâhlama imkânı olmadığından nikâhsız hacca götüren edepsizlerin ve böylelerine fetvâ verenlerin halleri esef vericidir . Zira haram olan bir Şeye câiz ve helal demek çok kötü ve tehlikelidir.

     Kadınların, İbadet ve fazilet olan yere gidebilmesi için bu şartların lüzûmu gerekirse, sefer müddetindeq (18 saalik mesafede) ki sıla ziyaretine yâbancı memleketlere seyahate, temsile, çalışmaya ve her çeşit yolculuk icap eden yerlere gidebilmesi için, yanında mutlaka mahremi olan erkeğin bulunması şarttır. Kadının nikâhla varabileceği erkekler, yabancı erkek olduğumdan böyle erkeklerle uzak yolculuğa gitmeleri ve ikisinin yalnızbaş larına bir odada kalmaları haramdır. 
   
    EBÛ SAİD ELHUDRİ (R.A.)'dan mervi bir Hadis-i Şeriflerinde Resülü Ekrem (S.A.V.) efendimiz şöyle buyurmuştur :     Allah (C.C.)'a ve âhiret gününe inanan bir kadın, üç gün veya fazla mesâfedeki sefere gitmesi helâl olmaz. Ancak beraberinde babası, oğlan kardeşi, kocası, oğlu veyahunnnnndi mahremlerinden (ebediyen nikâhlanması haram olan erkeklerden) birisiyle gitmesi helâl ve câiz olabilir." (Bnheri, Müslim, Ebu Dâvut, Tirmizi, İbni Mâce)

     Şu halde Mü'min ve mükellef olan bir kadın, üç günlük uzak mesafede ki gideceği yola, mutlaka yalnız gitmemesi lâzım ve gidemez. Ancak, Hadis-i şerifte beyan edildiği gibi, yanında ahlâklı ve Mü'min olan nikâhla varması ebediyen haram olan erkeklerden birisiyle gidebilir. Halbuki mükellef ve Mü'min erkek yalınız başına gidebilir. Fakat erkeklerin, uzun yolculuğa iyi bir yol arkadaşı ile gitmeleri sünnettir.

    Bu yolculuk uçak ve emsali vasıtalarla olsa dahi, pek çok tehlikeli münasebetler ve zarûretler olabileceğinden, inanan müslüman kadının mahremsiz gitmemesi lâzımdır. Hakka teslim olmayan ahlaksız soyundan olân kadınlar ise, günümüzde görüldüğü gibi giderler ve her türlü ahlaksızlık ve haramları işlerler.

Bu mevzuda daha geniş malûmat, "İzahlı Mülteka Tercümesi" adlı eserimizin birinci cildinin Hac bahsi ile "Îslâm'a sokulan Bid'at ve Hurafeler" 'in ikinci baskısının 174-176. sayfalarında verilmiştir.

     Hacc vazifesini ifaya giderken olsun, ihrama giderken olsun, ister ihrama girdikten sonra ve kâbeyi tavaf ederken olsun nerede ve ne zaman olursa olsun kadın .Telbiyeyi (Lebbeyk duasını) ve diğer duaları sesli olarak okumaz. Sessiz olarak okur. Zira sesi mahremdir. Yabancı erkeklerin şehvetini uyandırıp ve bir fitneye sebep olabileceğinden günahtır.

     Halbuki erkekler, her yerde ve her zaman yapacakları duaları sesli olarak yapabilirler. Hatta dereye inerken ve tepeye çıkarken telbiye ve duaları yüksek sesle okumaları daha sevaptır.
Kadın, ihrama gireceğinde dikişli elbiselerini soymaz, çıkarmaz. O elbiselerinin üzerine ihramını giyer. Erkek ise, para kemeri gibi taşıması zarurî olanlar hariç dikişle dikilmiş diğer elbiselerini tamamen çıkarır sade ihrama girer.

     Kadın, saçı avret olduğundan ihrama girdiği zaman başını ve saçını açmaz Erkek ise bunun hilâfındadır . Fakat kadın yüzünü örtmeyip açabilir.     Kadın, ayaklarına mest ve ellerine eldiven giyebilir.

     Kadın, Kâbe'i Muaazzama'yı tavaf ederken remel yapmaz. Keza kadın ihramda iken sağ omuzunu ihramdan çıkararak tavafda bulunmaz. Safâ ile merve arasındaki derede "Miyleyni ahzarayan" denilen yerde süratli giderek say etmez. Erkek ise, bütün bu hükümlerde kadına muhaliftir.

     Kadın, Hacc. vâzifesi hitamında Tıraş olunacağında başını kazımaz, belki saçından kestirir ve kısaltır.

     İzdihamlı ve kalabalık zamanlarda kadın, HACERUL ESVED'İ İstilam etmez (elini sürmez.) Safa tepesine çıkacağında da izdihamlı olursa kadın yine çıkmaz.

     Keza makamı İbrahim'de namaz kılacağı zaman izdihamlı olursa, orada namaz kılmayı da terk eder. Hayız ve nifas özründen dolayı kadın, vedâ tavafını terk ettiğinde ve tavafı ziyareti vaktinden sonraya tehir ettiğinde kan akıtmak (kurban kesmek) lazım gelmez. Ancak özürlü olduğu halde Tavafı ziyareti yaparsa, kurban lazım olur. Geniş malumat "İzahlı MÜLTEKA TERCÜMESİNDE" Beyan edilmiştir.

     Hacca gidecek olan kadının iddedte olmaması lazımdır. Bu iddet ister talak iddeti olsun ister vefat iddeti olsun, Halk arasında bu iddete "adar" denilmektedir. Geniş izahı, Fıkıh kitaplarının talak bahsinde mevcuttur.    

 TALAK İDDETİ : Kocası tarafından boşanan kadının başka kocaya varabilmesi için bekleyeceği müddettir ki, amelden kalmamış ve hamile değilse, üç hayız görecek ve temizlenecektir. Amelden kesilen ihtiyar kadın ise, üç ay bekleyecektir. Şayet hamile olursa, hamlini (karnındaki çocuğunu) doğuruncaya kadar bekler. Bu hükümler hür kadınlara mahsustur. Cariyelerde değişir. 

    Bir kadın talak sûretiyle boşanır ve böyle iddetini beklediği müddet için de olursa, hacca gidemez. Velev ki yanında mahremlerden bir erkek olsun, yine gitmesi caiz değildir.     

VEFAT İDDETİ : Kadının, Kocası öldüğü zaman dört ay on gün beklemesi lazım olan müddettir. Binaenaleyh kocası ölen bir kadının, başka kocaya varabilmesi için dört ay 10 gün beklemesi lazımdır. Keza Hacca gideceği zamanda bu iddetten kurtulmuş olması lâzımdır. Aksi takdirde kocâsı öldükten sonra ve bu iddetin müddeti içinde hacca gitmesi caiz değil ve haramdır. Hatta kadının iddet beklemesi hacc yolunda meydana gelse ue bulunduğu yerde 18 saatlik sefer müddetinde olursa hacc vazifesine devam edemez. Ya gerisin geri mahremi ile memleketine dönmesi lazım veya orada yine mahremi ile hacc kafilesininin dönmesini beklemesi lazımdır. Yani hacc vazifesini yapamaz ve gidemez.    

 Meselâ : Hacca gitmek için pasaport vesair hazırlıklar yapılırken veya bittikten sonra kadının kocası ölse Hacca gidemez. Ancak 4 ay 10 gün sonra gidebilir Aynı hal hacc yolunda olsa, yine hacc vazifesini îfâ edemez.     Bu hükümün daha genişi, Fetâvâyı Hindiyenir. hacc bahsinin 219 sayfasında, Fetâvâyı Kâdıhanın 283. sayfasında ve Merakılfelah Tahtavisinin 298. sayfasında mevcuttur. 

    İddet bekleyen kadının sefer müddeti olan her hangi bir yolculuğa ve hacca gidemeyeceğini beyan eden ilahi hüküm şöyledir .

     "Onları (İddet bekleyen kadınları) evlerinden çıkarmayın (İddetleri bitinceye kadar) kendileride çıkmasınlar." (Talak Suresi, 1) 

    Buraya kadar naklettiğimiz amelî hükümlerin daha geniş izahı ve senetlerî İslam hukukunun kanunlarını havî fıkıh kitaplarımızda beyan edilmiştir 

    Arzû eden okuyucularımız. "Îzahlı mülteka Tercümesi" adlı eserimizden cevapları okuya bilirler. 

                                           Kaynak: Mustafa Uysal

BÂZI VAZİFELERİ YAPMADA EŞİTLİK

Kadın, İlim ve irfan ile mükellef olması hasebiyle âlim olur, Müftü (fetva verici) olur, velî olur ve ârif olur. Kadın, erkek gibi iyiliği kendi cinsine ve icabettiği zaman meşrûiyet dahilinde erkeklere emreder, kötülükten nehyeder. Fakat bütün bu vazifeler erkeğin olmadığı veya kadından başka bilenin bulunmadığı zarûretler karşısında caizdir.
     Kadın, bulunduğu memlekette ve meşru şartlar altında hakim olabilir. Fakat sefer müddeti mesafelere ve pek çok tehlikeli yerlere gitmesi ve yabancı erkeklerle görüşmesi gibi haramlarla karşılaşacağından, Devlet Reisi olamaz. (Elmeretü b•ynelfıkhı velkanun, 39 vs izmitli ismail hakkının, El- cevabü<ssedid, 132)
     Bu vazifeleri yapan veya yapacak olan kadının, eli, yüzü ve topuklarından aşağı ayağı hariç her tarafı örtünmüş olması erkeklerle karışmaması, yabancı bir erkekle bir kadının yalınız başına bir odada kalmamaları ve yukarıda bahsettiğimiz, aşağıda bahsedeceğimiz kötü netice meydana getirecek her türlü haram sebeplerden kaçınması ve gereken her muşrû çarenin bulunması şarttır.
     Kadınlarda; erkekler gibi dinî vazifelerle mükellef olduğu gibi emri bilmaruf ve nehyi anilmünker (iyiyi tavsiye ve kötülükten men etme) ile mükellef, alim, velî olabilir fetva verebilecekleri pek çok hakikatlerle sabittir. Kadınlar hem cinsi olan kadınlara, çocuklarına, yakınlarına ve icap eden zarûretler karşısında müslüman erkeklere İslâm'ın beyan ettiği edep ve tesettür dahilinde bu vazifeleri yapabilir:
     Kur'an-ı Kerimde meâlen şöyle buyurulmuştur. "Mümin erkekler de, mümin kadınlarda birbirinin velileri (dostları ve yardımcıları) dır. Bunlar (erkek ve kadın müminler, insanlara) iyiliği emrederler, (Onları) kötülükten vaz geçirmeye çalışırlar, namazı dosdoğru kılarlar, zekatı verirler, Allah'a (C.C.) ve Resulüne itâat ederler. İşte bunlar, Allah onları rahmetiyle yargılayacaktır. Çünkü azimdir, hakimdir." (Tevbe Suresi, 71)
     Hz. Aişe (R.A.) validemiz, Râbiatüladeviye hanım ve emsali kadınlardan fakih ve alim kadınların İslâm'a pek çok hizmetleri olmuştur.
     Buraya kadar saydığımız maddelerden anlaşılmıştır ki, kadınlarla erkekler arasındaki müsavilik yönlerini şöyle hülasa edebiliriz :
     a) İslâm'da, insanlık şerefi ve kemali bakımından kadınlar erkekler gibidirler. Zahiren erkekte ki güzel siyret ve varlıklara sahiptirler. Binaenaleyh erkeklerin şeref ve haysiyeti ne ise, kadınlarda aynı şerefe ve kıymete sahiptirler.
     b) Erkek, küçüklüğünden îtibaren talim, terbiye ve ilahi emirlere muhatap olması zamanına ve ondan sonra ölünceye kadar ne gibi ilâhi tekliflere muhatap ve mükellefse, kadın da aynı hükümlerle yükümlü ve muhataptır.
     MESELA: Erkeğe, yedi yaşından itibaren îman etmesi hükmü ve mükellefiyeti aynı zamanda namaz kılmasına alıştırmak keyfiyeti kadın da aynıdır. Mükellef olduğu zamân erkeğe imanı kesbi ve namaz kılmak, zekat vermek, hacca gitmek, anaya babaya itaat etmek, helal lokmayı yiyip, hâramdan kaçınmak gibi dini vazifeleri yapmak erkeklere nasıl farz ise, kadınlara da aynı farzdır.
     Öğrenilmesi ve yapılması farz olan bütün bilgi ve amelleri öğrenmek ve yapmak istisnasız erkek olsun, kadın olsun bütün müslümanlara farzdır.
     Küçük yaştan itibaren büyüyüp ölünceye kadar koruma, bakım ve hürmet etmeğe erkek. neye layık ise, kadın da aynı haklara sahiptir. Hatta bazı yerlerde kadına hürmet ve şefkat erkekten de elzemdir, Evladın anasına itaat ve hürmet etmesi babadan daha ziyade olduğu bu cümledendir. Nitekim beşinci maddede bu gerçek bir Hadis-i şerifle açıklanmıştır,
     c) İslâm bütün, malî tasarrufta kadınların erkekler gibi aynı haklara sahip olduğunu beyan etmiştir. Elbette bu malikiyyet erkeklerde olduğu gibi kadında da sinni ruşde (Ergenlik ve buluğ yaşına) vardığı zamandır. Bâlığa ve mükellef olan bir kadının mülkünde ne babası, ne kocası ve ne de kadının kardeşi gibi mahremlerinden birinin salahiyet ve tasarrufu vardır. Bütün tasarruf ve yetki malın sahibi olan kadınındır. Kadın malını satar rehin verir, bağışlar, emanet bırakır ve icara verir, kefil ölür, vekil olur. Dava eder, vasiyet eder ve sair hakları na sahiptir.
     Binaenaleyh bir erkek nasıl malını harcarsa, muhafaza etme, hayra sarfetme, satma ve alma gibi tasarruflarla malının sultanlığını yapar ve sahipse, kadında aynı haklara sahiptir.
     Hülâsâ'i Kelam; kadınla erkek beşerî ve insani hayatta aynı seviyede müşterekî yaradılışın îcabı eşit haklara ve insanlığın terakki ve medeni hayata kavuşabilmesi için, İslam'ın beyan ettiği meşrûiyyet dahilinde el ele verib çalışmaları gerekir. Fakat gayrî İslâmi görüş ve hareketlerini örnek edinmek insanlık ve müslümanlık dışında batıl ve en kötü hareketlerdendir.

HİMAYE ve HAKLARINA SAHİP OLMADA EŞİTLİK

İslâm, Erkekler de olduğu gibi kadınlarda henüz baliğ olmamış ve küçük iken yetim kaldıklarında veya o halde iken yetim olmadıkları zamanda da hem kendileri ve hem malları ve mülkleri kendilerine bakmakla mükellef olan velîleri üzerine farzdır. Hatta onların her türlü terbiye yardım ve koruma imkanlarıyla kız çocuklarını himayelerinde muhafaza etmeleri farzdır.
     Fakat Kız çocuklar, ergenlik çağına 15-18 yaşına) vardılarmı, erkeklerdeki bulunan bütün mâlî, ticarî, vekalet, kefalet, havale, sulh, ortaklık, hibe ve malını vakfetme yetkisi gibi yetkilere sahiptir. Bütün mallarının tasarrufu kendisinin idaresindedir. Yani Fıkıhda beyan edilen, şahsî, malî ve iktisadî haklarına sahiptir. Zira hür ve mükellef olan her kadın böyledir.
     Kadınların, erkekler gibi malî, iktisadî ve mülkî hürriyete ve hakka sahip olduğu Kur'an-ı Kerimin pek çok ayetlerinde mezkürdür. Cenab-ı Hak bir ayeti celilesinde şöyle buyuruyor :
     "Erkeklerin kendi kazandıklarından bir payı olduğu gibi, kadınlarında yine kendi kazandıklarından bir hissesi vardır." (Nisa Suresi, 33)

Bütün insanlar, yaradılış ve zahiri görünüş itibariyle güzel sûrette ve müşterek vasıflara sahip olarak yaratılmışlardır. Fakat Ahsenitakvirri üzere yaratılan insan, ancak yaradana inanıp ve emirlerine boyun eğmekle faziletli ve üstün varlıkdır

                                                                          Kaynak: Mustafa Uysal