Mete Han: Türklerin Büyük Kağanı

Mete Han Kimdir?

Mete Han Asya  Hun Devleti’nin kurucusu Kara Han ismiyle anılan Teoman Han’ın oğludur. Devlete hükmettiği 35 yıl boyunca akılcı politikaları ve kazandığı büyük savaşlar bugün bile dilden dile anlatılır. Mete’nin nerede doğduğu tam olarak bilinmez. Çin kaynakları ondan Mao Tun olarak bahseder. Bazı kaynaklara göre de Oğuz Kağan Destanında adı geçen Oğuz Kağan ile özdeşleşir. Bu yüzden Türklerin atası olarak kabul edilir Mete. Birçok zorluklar çekmiş, ancak hiçbir zaman yılmamış dik başlı bir Kağandır.

                                                                 Mete Han

Mete Han devletin kontrolünü ele geçirmesi oldukça çileli oldu. Mete’nin annesi, Teoman’ın ilk eşi Ulu Hatun’dur. Bu yüzden Teoman’ın ikinci eşi olan Çin prensesi Yen- Sih veliahtlığını tanımaz ve kendi oğlunu tahta çıkarmak için türlü hilelere başvurur. Çinli prenses her fırsatta Kara Han’ı Mete’ye karşı kışkırttı. Teoman bu oyunlara gelince veliaht olarak Çinli prensesten olan oğlunu veliaht ilan etti. Bu yüzden de Mete’yi Yüe-çiler’e esir olarak gönderdi. Böylece Mete kontrol altında tutulabilirdi. Ancak Mete üvey annesi tarafından kurulan bu tuzağa babası tarafından nasıl itildiğini hiç unutmadı. Yüe-çi esiri olduğu günler onu hiç yıldırmadı.

Mete’nin Demir Ordusu ve Zafer

Zekası ve obada ona bağlı olan askerler sayesinde Yüe-çiler’in elinden kurtulmayı başardı. Çok zorlu bir yolculuğun sonunda ülkesine geri döndü. Yüe-çiler’in elinden kahramanca kurtulması sayesinde büyük bir ün kazandı. Cesareti herkesi kendine hayran bıraktı. Kara Han ise olanlar karşısında şaşkındı ancak bir taraftan da oğlunun kahramanlığı onu memnun ediyordu. Bu yüzden hiç tereddüt etmeden Mete’nin emrine 10 bin kişilik bir ordu verdi. Mete ordusunu o kadar itaatkar eğitti ki! Okunu kime çevirirse tüm ordusu tereddütsüz o hedefi ok yağmuruna tutuyordu. Bu bağlılık Mete’nin ne kadar büyük bir komutan olduğunun göstergesidir. Mete olanları unutmadan hedefine adım adım yürüyor, bir milletin geleceğini büyük bir özenle kuruyordu.

Mete bu arada tarihe ıslıklı ok olarak geçen oku icat etti. Demir gibi disipline sahip ordusu, ıslıklı ok nereye dönerse yağmur olup oraya yağıyordu. Bir talim sırasında ıslıklı okun yönü Mete’nin en sevdiği ata döndü. Herkes bir anda çok şaşırdı. Kimse ne yapması gerektiğini bilemedi. Komutanları Mete’nin en sevdiği atını vurmak olabilir miydi ki? O gün Mete’nin disiplinini alıp atı vuranlar hayatta kaldı. Tereddüt edenler ise orada öldürüldü. İşte böyle keskin itaatle bağlanıyordu ordusu Mete’ye. Eğitim süreci uzun sürdü. Ordusuyla birlikte kendisini de eğitti. Ordusuna ve kendine güveniyordu Komutan Mete.

Aklında olan planı hayata geçirmek için önündeki tüm engelleri tek tek kaldırdı. Vakti geldiği gün ıslıklı ok Teoman Han üzerine döndü. Demir disiplin ile yetişmiş askerler hiçbir tereddüt etmeden yağmur gibi yağdılar Teoman’ın üzerine. Ardından üvey annesi Yen-sih ve küçük kardeşi de nasibini aldı. Artık Mete Han, Asya Hun Devleti’nin gerçek hükümdarıydı. Bir milletin kaderi artık onun ellerindeydi. Artık tek amacı, devletini ve milletini hak ettiği yere getirmekti.

Türk Kara Kuvvetlerinin Kuruluşu

Tung-hular karışık halde olan Hunlardan sürekli toprak talebinde bulunuyordu. Önce Tung-huları yendi. Daha sonra esaret döneminde yakından tanıma fırsatı bulduğu Yüe-çiler darmadağın edildi. Bununla beraber Orta Asya’da dağınık halde yaşayan tüm Türk birlikleri bir bayrak altında toplandı. Böylece tarihte ilk kez Mete Han hükümdarlığında tüm Türkler siyasi olarak birleştiler. Mete daha sonra hemen Çin üzerine sefere çıktı. Çin seddini aşarak galip geldi ve Çin’i vergiye bağladı. Ancak halkı kalabalık Çin topraklarında asimile olmasın diye kimsenin Çin’e yerleşmesine izin vermedi.

Mete Han devletini doğuda Japon Denizi’ne, batıda Aral Gölü’ne, güneyde Tibet’e, kuzeyde ise Sibirya’ya kadar genişletti. Ayrıca orduyu düzenli hale getirdi. Getirdiği onluk sistem ile Türk ordusu artık kontrollü bir güç haline geldi. Mete Han’ın tahta çıktığı MÖ 209 tarihi Türk Kara Kuvvetleri kuruluş tarihi olarak kabul edilir. Mete Han kaderin ona oynadığı oyunlardan başarıyla çıkarak milletinin gönlünde taht kuran büyük Türk kağanıdır.

Kaynakça:

• Ahmet Haldun Terzioğlu – Büyük Hun Hakanı: Mete Han