TURİZM, TURİZMİN ÖZELLİKLERİ, ÇEŞİTLERİ VE TÜRKİYE’DE TURİZM

TURİZM, TURİZMİN ÖZELLİKLERİ, ÇEŞİTLERİ VE TÜRKİYE’DE TURİZM

A. TURİZM

Turizm Coğrafyası; turizm etkinliğinin türünü, bu etkinliklere katılan insan sayısını ve bu etkinliklerin ekonomiye olan katkısını inceleyen bilim dalıdır. Turizm faaliyetleri özellikle II. Dünya savaşı'ndan sonra gelişmeye göstermeye başlamıştır.

                 

Gezip, görmek, eğlenmek, dinlenmek gibi faaliyetler için insanların yaşadığı yerin dışına belirli bir süre için gitmesine turizm adı verilir. Bu faaliyeti yapan kişiye ise turist denir. İnsanların kendi ülkesi sınırları içinde yaptığı turistik faaliyetlere iç turizm, başka bir ülkeye giderek yaptığı turistik faaliyetlere ise dış turizm adı verilir.

Turizm : insanların sürekli yaşadıkları yer dışında başka bir yere 24 saatten az olmamak veya en az bir gece konaklamak  koşuluyla sürekli yerleşmemek üzere,ticari bir amaç gütmeden zevk,eğlence dinlenme , iş , merak, din,spor, ve akraba ziyareti, kongre ve seminerlere katılma gibi nedenlerle bireysel veya toplu olarak yaptıkları seyahatlerden doğan faaliyetlerin bütünüdür.

Yukarıdaki tanımdan da anlaşılacağı üzere turizm çok yönlü bir faaliyettir. Turizm sosyal bir olaydır , kültürel bir olaydır , tüketim olayıdır , üretim faaliyetlerini olumlu yönde etkiler , başlı başına bir endüstri koludur.

TURİZMİN ÜLKE EKONOMİSİ AÇISINDAN ÖNEMİ

a) Ülkeye döviz girdisi sağlar

b) Turizme yapılan yatırımlar ülke ekonomisine canlandırır

c) Ülkede işsizliğin azalmasına neden olur

d) Ülke vatandaşlarının gelir seviyesinin artmasına neden olur

Turizm ekonomi dışında , farklı yerlerde yaşayan insanlar arasında yakınlaşma olmasına neden olur. kültürler artası iletişim artar, ülkeler arası barışa katkı sağlar

      

İNSANLARI TURİZME YÖNLENDİREN ETKENLER

a) İç Faktörler :  İş - Merak - Din - Kültür - Eğitim Öğretim - Milli Kültür - Dinlenme ve Eğlence - Spor - Tedavi - Snobizm - Dost ve Akraba Ziyaretleri  - Toplantılara Katılma

b) Dış Faktörler : Tanıtma - Reklam - Propaganda - Yeni Turistik Bölgeler

BAŞLICA TURİZM TİPLERİ

1. Dinlenme Turizmi : Eğlence ve boş zamanların değerlendirilmesinde dayanan bir turizm tipidir. Antalya , Bodrum gibi yerlere yapılan turistik geziler.

                     

2. Spor Turizmi : Spora ilgi duyan kişilerin spor karşılaşmalarına izlemek için bir yerden başka bir yere gitmeleri . Tuttuğu takımın maçları , Dünya şampiyonası...... vb

3. Kültürel Turizm : Ülkelerin doğal ve kültürel değerlerini görmek folklorunu tanımak ve kültürel etkinliklere katılmak amacıyla yapılan geziler.Efes Festivali , Film festivalleri ..vb

4. Dini Turizm : Dini açıdan kutsal sayılan mekanları gezip görmek amacıyla yapılan gezilerdir. Mekke , Medine , Konya , Efes , Kudüs...... vb

5. İş Turizmi : İş adamlarının yapmış olduğu geziler. Fuar, panayır gibi yerlere yapılan geziler .

6. Politik  Turizm : Devlet adamlarının  ve çeşitli politikacıların yapmış olduğu gezilerdir.

7. Kongre Turizmi : Uluslararası nitelikte yapılan kongre,seminer, konferans gibi faaliyettir.

8. Aile Turizmi : Dost ve akrabaları ziyaret etmek amacıyla yapılan gezilerdir. Özellikle dini bayramlarda  aile turizminde artış görülür.

9. Sağlık Turizmi : İnsanların sağlığına kavuşabilmek , tedavi olmak , ve doğanın şifa verici özelliklerinden faydalanmak amacıyla yaptıkları gezilerdir.

B. TÜRKİYE'DE TURİZM

Ülkemizde turizm potansiyeli açısından oldukça önemli bir ülkedir. Turizmi cazip hale getiren belli başlı etkenler şunlardır ;

1. İklim : Ülkemiz orta kuşağın batı taraflarında görülen Akdeniz iklim kuşağı içerisinde yer almaktadır. Özellikle Akdeniz kıyılarında sıcaklık erken artmakta ve yaz mevsimi diğer bölgelere göre aha uzun sürmektedir.

                    

Bu durum denize girilme süresi açısından önemli bir özelliktir.Ayrıca iç bölgelerimizde yer şekillerinin kısa mesafelerde değişiklik göstermesi iklim tiplerinin farklılaşmasına neden olmaktadır. Ülkemizde aynı zaman dilimi içerisinde hem denize girilebilmekte hem de kayak yapılabilmektedir.

2. Kıyılarımız : Ülkemiz üç tarafı denizlerle çevrili olan bir ülkedir. Ege ve Akdeniz kıyılarında girinti ve çıkıntının fazla olması, şelf alanının geniş olmasından dolayı geniş plajlar yer almaktadır. Bu geniş plajlar ve olumlu iklim  koşulları deniz turizmini olumlu yönde etkilemektedir.

                     

BÖLGELERİMİZE GÖRE ÖNEMLİ TURİSTİK MERKEZLER VE ÖZELLİKLERİ

1. KARADENİZ BÖLGESİ

Bölgede dağların kıyıya paralel uzanması ve kıyılarda girinti ve çıkıntının az olmasından dolayı plajlara oldukça az rastlanmaktadır. Ayrıca iklim özelliğinden dolayı yaz mevsimi diğer bölgelere göre daha az sürmektedir. Karadeniz bölgesinde akarsuların hızlı akmasından dolayı son yıllarda rafting yapılan akarsuların sayısı hızla artmaktadır. En önemli örnek Çoruh Nehridir.  Bölgedeki belli başlı turistik merkezler:Trabzon'da Sümela Manastırı, Ayvasıl Klisesi , Hz Yayha Manastırı Amasya'da ; Sultan Beyazıt Külliyesi , Amasya Kalesi , Bolu'da ; Abant Gölü , Yedigöller ,  Ilgaz ve Köroğlu Dağları Samsun'da ; Gazi Müzesi , Büyük Cami , 19 Mayıs Fuarı Çorum'da ; Hitit medeniyetine ait Güneş Kursu  geyik ve boğa figürleri , tapınaklar , ve bir çok eski kalıntı .

2. MARMARA BÖLGESİ

Önemli ulaşım yolları üzerinde bulunması, iklim koşulları , İstanbul'un varlığı , eski bir yerleşim alanı olmasından dolayı Marmara Bölgesinde turizm merkezilerinin sayısı oldukça fazladır.  Bölge Türkiye'de turizm gelirleri en fazla olan bölgedir. İstanbul bir tarih cennetidir. Dolmabahçe Sarayı, Topkapı Sarayı , Ayasofya Müzesi , Ayairini Kilisesi, Kapalıçarşı , Kızkulesi, Anadolu ve Rumeli Hisarı ......... gibi bir çok önemli tarihi eser yer almaktadır. Bursa'da ; Ulucami , Yeşil Türbe , İznik Yeşil Cami , Kaplıcalar , Edirne'de ; Selimiye Camii , Rüstempaşa Kervansarayı , Saraya Hamamı ...vb Çanakkale'de Truva Harabeleri , Gelibolu Milli Parkı , İda Dağı(Kazdağı ).

3. EGE BÖLGESİ : Bir çok koy ve körfeze sahip olan Ege bölgesi eski yerleşim alanlarından biridir. Tarih boyunca bir çok medeniyete beşiklik etmiştir. Hem deniz turizminin hem de tarihi turizminin gelişmiş olduğu bir merkezdir. Bölgede olumlu iklim koşullarından dolayı 7 - 8 ay boyunca turizm sezonu devam etmektedir. İzmir'de Meryem Ana Kilisesi , Athena Tapınağı, Efes ve Bergama Antik Tiyatroları, Agora, Akropolis, ...... gibi bir çok önemli eser yer almaktadır. Ayrıca İzmir'de deniz turizmi de oldukça gelişmiştir.  Aydın'da  Kuşadası ve Didim deniz turizminin merkezi durumundadır , DEnizli'de Afrodissas , Hierapolis, Pamukkale ,Afyonkarahisar'da kaplıcalar , Frig medeniyetinden kalma eserler yer almaktadır.

4. AKDENİZ BÖLGESİ : Yaz aylarında sıcaklık şartlarının uygun olması , plajların varlığı , sıcaklığın uzun sürmesi gibi şartlara bağlı olarak Türkiye'de deniz turizminin en uzun sürdüğü bölgedir. Bölgede kış aylarında bile denize girilebilmektedir. Ayrıca Antalya'da Toros dağlarının yüksek olmasından dolayı aynı anda hem denize girilebilmekte hem de kayak yapılamaktadır. Bölgedeki tüm illerde çok önemli tarihi kalıntılarda bulunmaktadır. Antalya'da deniz turizmi  ve tarihi turizm oldukça gelişmiştir ( Alanya-Manavgat-Kaş -Kemer, Termessos , Olimpos, Perge, Aspendos, Isparta'da Eğirdir gölü , Burdur'da Hacilar HArabeleri , antik Sagalasos kenti , Mersin Anamur'da Ortaçağdan kalma kale, Cennet ve Cehennem Mağaraları ,Kız kalesi.

5. İÇ ANADOLU BÖLGESİ : Bölge günümüzde Türkiye'nin politik merkezi durumundadır. Diğer bölgeler kadar olmasa da canlı bir turizm olayı yaşanmaktadır. Ankara'da Anıtkabir, Ankara Kalesi , Anadolu Medeniyetleri Müzesi ,Polatlı yakınlarında Friglerin başkenti olan Gordion şehri , Nevşehir, Aksaray çevresinde Kapodokya , Ürgüp Göreme ,ve Avanos ilginç yeryüzü şekilleri ile dikkat çekmektedir.                                              Konya'da Mevlana Türbesi , Nasrettin Hoca Türbesi .

6. DOĞU ANADOLU BÖLGESİ : Bölgede kış aylarının uzun sürmesi ,  kar yağışının bol olmasından dolayı turizm çok canlı değildir. Dağlık alanların geniş yer tutmasından dolayı dağ turizmi gelişme göstermektedir.Nemrut Dağı ,  İshak Paşa Sarayı , Ani Harabeleri , Ağrı Dağı , Van Gölü , Akdamar Adası Ahlat Selçuklu Mezarları , Erzurum Aziziye Anıtı , Yakutiye Medresesi ......... gibi önemli eserler turist beklemektedir.

7. GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ : Anadolu'nun en eski yerleşim merkezlerinin bulunduğu bölgedir.Cilalı Taş Devri yerleşim merkezlerinden Çayönü(Diyarbakır) , Malabadi Köprüsü , Yedi Kardeş Burcu , Asur Mezarları ,  Adıyaman Cendere Köprüsü, Mardin evleri , Balıklı göl ,