Tundra bitki örtüsü, Kutup bozkırı olarak tanımlanan kutuplara yakın olan bölgelerde geniş alanlarla kaplı olan bitkilere verilen isimdir. Tundra iklimi içerisinde on ay buzlanma görülürken; yaz mevsiminin oldukça kısa olduğu gözlenmektedir. Bu bölümde göl, akarsular, bataklıklar oldukça yaygın olarak bulunurken; kutup çevresinde bulunan ağaçsız düz arazilere verilen isimdir.
Dünya üzerinde tundra bitki örtüsü yaklaşık olarak dünyanın onda birini kaplayan genişlikte, kar ve buzda örtülü kısımı oluşturur. Tundralar Tayga ismi verilen kozalaklı Kuzey orman kuşağına doğru devam eder.
Tundra bitki örtüsü özellikleri
İçerisinde en sıcak dönem yaz mevsiminde görülürken; sıcaklığın 10
dereceye ulaştığı belirtilmektedir. Bu bölgede kış sıcaklığının eksi 40
dereceye indiği gözlenmektedir. Yapılan araştırmalara göre tundra bitki
örtüsünün yaz ve kış ayları arasında bulunan sıcaklık farkının 65 dereceye
ulaştığı belirtilmektedir. Yağış miktarının ise seneden seneye değişiklik
gösterdiği belirtilir.
Bu bölümde yağış en fazla yaz aylarında görülürken; bitki örtüsü
bakımından oldukça fakirdir. Bu alanda bulunan hava soğukluğu sebebiyle
yetişen bitki miktarı oldukça azdır. En çok bu alanlarda yosun, çalı ve yaz
mevsiminde yeşeren kurakçıl ot bitkilerinin yetiştiği
belirtilmektedir.
Tundra bitki örtüsü, sıcaklığın eksi değerlerde seyrettiği bu
alanlarda yağış miktarı oldukça azdır. Tundra bitki örtüsü yıl boyunca genellikle donmuş halde bulunur. Yaz süresinde buzlarda
erime gözlenirken; eriyen tabakaya Etkin kuşak ismi verilir. Bu bölümde ki
toprak donmuş halde bulunur.
Don sürekli devam ettiği için toprak derinliğinin içerisinde metrelerce
uzunlukta don gözlenir. Yaklaşık olacak bin 500 metreye kadar yer altına
kadar inen don oluştuğu belirtilmektedir. Bu bölümde bulunan göller ve
denizlerde don miktarının ise 3 metre kalınlığında olduğu
belirtilmektedir.
Tundra bitki örtüsünde sürekli don olayının görülmesi jeolojik
sebeplerden dolayı açıklanırken; bitki, insan, hayvan için yapılan
araştırmaların büyük önem taşıdığı belirtilmektedir. Yaz ayı ile birlikte
toprakta hareketlenmeler meydana gelirken buzların çözülmesi ile donuk alt
tabaka su miktarının artmasına sebebiyet verir.
Toprak içerisinde don olayı gözlendiği için toprak suya doymuş olarak
bulunur. Etkin buzlanmanın yaşandığı Tundra bitki örtüsünde
genellikle yüzeysel alan düzlük şekildedir. Bunun sebebi ise üst üste
gelen buzlanma sebebiyle katmanlarının düz şekilde meydana gelmesi ile
açıklamasıdır.
Bu bölümde bulunan taş parçalarının güçlü aşınma sebebiyle balçık
oluşmasına sebebiyet verdiği açıklanmaktadır. Bitki örtüsü genellikle
Bodur bitkilerden meydana gelirken; hayvan türlerinin sayısının oldukça az
olduğu belirtilmektedir. Bu bölgede 2 aylık yaz boyunca sürekli güneş
ışığının bulunması sebebiyle tundraların bitkileri 12 saatten fazla ışığa
ihtiyacı olan bitki çeşitleri olarak yetişir.
Tundra bitki örtüsü kutuplara yakın olan bölgelerde
görülürken; özellikle Kuzey kıyıları, Avrupa'nın giriş bölümleri, Kuzey
Kanada, Kuzey Sibirya, orta kuşaktaki yüksek dağlarda etkili olduğu
belirtilmektedir. Toprağın büyük bölümünde don meydana geldiği için yaz
ile birlikte ince don olan bölgelerde erime başlar ve bu erime ile
birlikte bataklık alanlarının çoğaldığı belirtilmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder