Hayvansal Dokular

Tek hücreli canlıların organizasyon şeması burada sonlanır. Her canlı organizma tek ya da daha fazla sayıda hücreden oluşömuştur.

Çok hücreli canlılarda yapı ve görev bakımından benzer hücreler bir araya gelerek doku ları, dokuların uyumlu birlikteliği organ ları, organların birlikteliği sistem leri ve tüm sistemlerin birlikteliği de organizma yı ortaya çıkarır.

Çok hücreli organizmalarda hayatın devamlılığı yapı ve görev bakımından farklılaşmış hücrelerin sağlıklı bir işbirliği ile devam edebilir. Belli bir hücre grubu yaşamına devam edebilmek için diğer hücre gruplarının görevlerini en iyi şekilde yapmalarına ihtiyaç duyar.

Çok hücreli canlılarda her ne kadar yapı ve görev bakımından özelleşmiş hücre tipleri mevcut olsa da bütün hücrelerin kökeni zigota dayanmaktadır. Zigotun mitoz bölünmelerle meydana getirdiği hücrelerin kalıtsal yapısı aslında birbirinin aynıdır. Peki kalıtsal yapısı aynı olan hücreler nasıl olup ta yapı ve görev bakımından bu kadar farklı özelliklere sahip olabilmektedir.

Hücrelerin yapı ve görev olarak farklılaşmasının başlangıcında embriyonik gelişimin ilk dönemlerindeki bölünmelerde sitoplazma içeriklerinin farklı olması yatarken ileriki dönemlerde bu farklılık DNA üzerindeki bazı gen bölgelerinin bazı hücrelerde kullanılıp bazılarında kullanılmaması durumunu ortaya çıkarır.

Değişik hücre tipleri ancak kendi görevleri ile ilgili gen bölgeleri üzerinden bilgi alarak kendisine lazım olan enzimleri üretir ve metabolik faaliyetlerini gerçekleştirir. Örneğin insanda insülin ve glukagon hormonlarının sentez bilgisi çekirdekli tüm hücrelerde mevcut iken bu bilgi sadece pankraeastaki özel hücreler tarafından okunur ve kan şekerinin ayarlanmasında görevli hormonlar sentezlenir.

Diğer hücrelerde ise adı geçen bilgiyi içeren gen bölgeleri aktif halde değildir. Yine insanda tüm hücrelerin zar kompozisyonu, glikolipit ve glikoprotein dizilimleri de birbirinin aynısı değildir ve bu durum farklılaşmanın bir sonucudur.

Dokulardaki farklılaşmanın sebebi kullanılan gen bölgelerinin farklı olmasından kaynaklandığına göre farklı dokularda sentezlenen mesajcı RNA molekülleri ile bunlar üzerinden sentezlenen protein molekülleri de farklı olacaktır. 

Çok hücreli canlılarda yapı ve görev bakımından benzer hücrelerin oluşturduğu hücre toplulukları doku adını alır.

Tüm dokularda yapı ve görev uyumu mükemmelliğe ulaşmıştır. Her hücre görevini en iyi şekilde yapabilecek yapı ve şekle sahiptir. Dokuların uyumlu bir şekilde düzenlenmesi ile organlar oluşmuştur.

Organ bütünlükleri sistemleri, sistemlerin uyumlu birlikteliği ise organizmayı oluşturur. Canlıların organizmaların yapı ve işleyişlerini anlamadan temel bilgileri edinmemizi sağlayan biyoloji alt dalı fizyoloji olarak adlandırılır. Fizyoloji bilimi vücut yapılarının işlevlerini ve çalışma prensiplerini açıklamatadır.

Hayvansal dokular en temel itibariyle aşağıdaki şekilde sınıflandırılır.