bilgievlerim: Anlamlarına Göre Cümleler-Olumlu Cümle
Logo Design by bilgievlerim.blogspot.com
TÜRKİYE CANIM FEDA TÜRKİYE CANIM FEDA

Çevirci -Translate - Перевести


27 Eylül 2018 Perşembe

Anlamlarına Göre Cümleler-Olumlu Cümle

Anlamlarına Göre Cümleler
Olumlu Cümle : Yüklemin bildirdiği anlam, eylemin yapılması doğrultusundaysa bu tür cümlelere olumlu cümle denir. Örnek :
ü       Ne kadar geriye bakarsanız, o kadar ileriyi görürsünüz.                (Olumlu eylem cümlesi)
ü       Özü gerçek yaşam dayalı tiyatro yapıtları, doğrudur ve güzeldir. (Olumlu ad cümlesi)
ü       Sattığınız malların dökümünü çıkarıp karı hesaplayalım.               (Olumlu eylem cümlesi)
Olumlu Cümleler İkiye Ayrılır :
Biçimce ve anlamca olumlu cümleler : Bu tür cümlelerde olumsuzluk bildiren hiçbir dil birimi kullanılmaz, yüklemin yansıttığı anlamda olumlu olur. Örnek :
ü        Ne zamandır gelmenizi bekliyorduk.
Biçimce olumsuz, anlamca olumlu cümleler : Bu tür cümlelerde cümlenin kuruluşu olumsuz, anlamıysa olumludur. Örnek :
ü       Seni sürekli eleştiren ve senin kuyunu kazan bu insanı nasıl bilmezsin?           (bilirsin)
ü       Bu kadar çok döversen hangi çocuk yaramaz olmaz?                 (yaramaz olur)
Olumsuz Cümle : Bir eylemin gerçekleşmediğini, gerçekleşmeyeceğini ya da bir şeyin yokluğunu bildiren cümlelerdir. Örnek :
ü       Aradığınız kişi burada yok.                             (Olumsuz ad cümlesi)
ü       Dünkü davranışlarınızı hiç tasvip etmedim.       (Olumsuz eylem cümlesi)
ü       Kimse olayın nedenini bilmiyor.                      (Olumsuz eylem cümlesi)
Olumsuz Cümleler İkiye Ayrılır :
Biçimce ve anlamca olumsuz cümleler : Bu tür cümlelerde yüklem ya olumsuz bir eylemdir ya da yargı bildiren ad soylu bir sözcüktür. Örnek :
ü       Mutluluğunu herkesle paylaşsan da yalnızlığını paylaşamazsın.
ü       Başarı, zannedildiği kadar kolay elde edilen bir şey değildir.
Biçimce olumlu, anlamca olumsuz cümleler : Bu tür cümlelerde olumsuzluk anlamı taşıyan ek ya da sözcük kullanılmadığı halde cümleler olumsuzluk bildirir. Örnek :
ü       Kim demiş onu çok sevdiğimi? (sevmiyorum)
ü       O kadar sinirli ki ona parayı kaybettiğini söyle söyleyebilirsen. (söyleyemezsin.)
Soru Cümlesi : Bir işin yapılıp yapılmadığını sormak, bir şeyin nedenini öğrenmek, durumla ilgili bilgi edinmek ya da kuşkuyu gidermek... gibi amaçlarla kurulan cümlelere soru cümlesi denir. Örnek :
ü       Kardeşin eve geldi mi?
ü       Daha çok hangi kitapları okuyorsunuz?
ü       Olanları sana kim anlattı?
ü       Buraya nasıl geldin?
Soru öğeleri kullanılarak soru cümleleri kurulabildiği gibi, bu yolla cümleye değişik anlam özellikleri de katılabilir. Bu açıdan soru cümleleri ikiye ayrılır :
Gerçek Soru Cümlesi :  Yanıt gerektiren, soruyu soranın yanıt beklediği soru cümleleridir. Gerçek soru cümleleri şu amaçlarla kurulabilir :
ü      Cümlenin öğelerinden birini ya da birkaçını öğrenmek için, Örnek :
Bu elbiseyi mi aldınız?
Hangi kitabı ne zaman okudunuz?
ü       Eylemin yapılıp yapılmadığını sormak için, Örnek :
Ismarladığım kitapları alacak mısın?
ü       Anlaşılmayan bir düşünceyi, bir duyguyu sormak için, (Yineletme amaçlı sorular) Örnek :
Öğretmen gelmeyecek mi dediniz?
ü       Anlaşılmayan bir soruyu anlamak için, Örnek :
Buraya neden mi geldim?
Sözde Soru Cümlesi :  Yanıt gerektirmeyen, cümleye şaşma, küçümseme, inanmayış, beklenmezlik, özlem ... vb. anlamlar katmak için kurulan soru cümleleridir. Örnek :
ü       Önüne baksan kör müsün?                          (Azarlama)
ü       Bugün öğretmen gelir mi ki?                        (Olasılık)
ü       Bu yüksek notu almak sana mı kaldı?          (Küçümseme)
ü       Nerde o günler?                                          (Özlem)
ü       O zavallı kime kötülük edecek ki?                (Onaylatma)
Dilek (istek) Cümlesi : Bir dileği, bir isteği, bir arzuyu, bir temenniyi bildiren cümlelere, anlamları yönünden dilek veya istek cümlesi denir. Örnek :
ü      Yarın bizde toplanıp bir güzel yemek yiyelim.
ü      Çocuk tek kazansın da neresi olursa olsun.
ü      Umarım işleriniz yolunda gidiyordur.

ü      Ah şu bahar bir gelse, çocuklar neşe içinde koşup oynasa.
ü      İnşallah bütün düşlerin bir gün gerçek olur.
ü       Allah sana uyuz versin de tırnak vermesin.
ü       Gözün kör olsun.
Emir (Buyruk) Cümlesi : Emir kipiyle kurulan ya da gelecek zaman kipinin emir anlamıyla kullanıldığı cümlelere, anlamları yönünden emir cümlesi denir. Örnek :
ü       Sandalyeyi çek, sessizce oturup bekle.
ü       Öğretmeniniz izinli, gürültü etmeden ders çalışın.
ü       Herkes ödevlerini önümüzdeki hafta getirecek, not alacak.
ü       Şuraya da bir halı ser, ortalığı topla.
ü       Sen de çalış ve para kazan artık.
Ünlem Cümlesi : Korku, acıma, şaşırma, sevinme, kızma gibi ansızın beliren duyguları anlatmaya yarayan cümlelere, anlamları yönünden ünlem cümlesi denir. Örnek :
ü       Ah, elim yandı!
ü       Kapıyı açtım ki bir de ne göreyim!
ü       Oh, okul bitti, rahat bir nefes alalım!
ü       O... kimler gelmiş, kimleri görüyorum!

ü       Elimi cebime attım ki cüzdan yok!

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Benzer Konular (Similar Topics)(Похожие темы)( Sujets similaires) ( Ähnliche Themen) (مواضيع مماثلة)