Uykusuzluk (insomnia) Hastalığı Nedir

İnsomnia uykusuzluk belirtilerin süresine bağlı olarak üç sınıfa ayrılabilir.

• Geçici insomnia: Bir hafta veya daha kısa sürmektedir. Geçici uykusuzluk olarak adlandırılabilir
• Kısa süreli insomnia: Bir haftadan fazla sürer, ancak üç haftadan kısa sürede düzelme eğilimi göstermektedir.
• Kronik insomnia: Uzun süreli veya kronik uykusuzluk üç haftadan fazla sürer. (1)

İnsomnia daha da kategorize edilebilir:

İnsomnia başlangıcı: Bu evrede yorgun hissetmenize rağmen uykuya dalmakta güçlük yaşarsınız. İnsomnia yaşamayan kişi uykuya dalmadan önce 15 ile 20 dakikada uyku moduna geçer, ancak insomnia başlangıcı varsa, uykuya dalmadan önce saatlerce yatakta dönüp durabilirsiniz.

Uykuya dalma sonrası insomnia: Gece kısa süre uyanmak normal olsa da, insomnia problemi yaşamayan kişiler genellikle bunu hatırlamamaktadır. Ancak insomnia problemi varsa, uykudan uyanıp gece yarısı uyanık kalabilirsiniz veya sabah çok erken kalkabilirsiniz. Sonuç olarak, tamamen tazelenmeden yataktan çıkmak zorunda kalırsınız. (2)

İnsomnia uykusuzluk belirtileri nelerdir?

İnsomnia yani uykusuzluk hastalığının belirtileri nelerdir? İnsomnia problemi yaşayan insanlar aşağıdaki belirtilerden birine veya daha fazlasına sahiptir:

Uykusuzluk belirtileri nelerdir?

• Uykuya dalmakta zorluk çekme
• Uykuda kalma güçlüğü (gece boyunca uyanma ve uyumak için sorun yaşama)
• Sabah çok erken uyanma
• Kişiyi tazelemeyen uyku (onarıcı olmayan uyku da denir)
• Yorulma veya enerji düşüklüğü
• Bilişsel bozukluk, örneğin konsantrasyon zorluğu
• Sinirlilik gibi duygudurum rahatsızlığı
• Davranış sorunları, örneğin dürtüsel veya agresif hisler gibi
• İşyerinde veya okulda zorluk çekme
• Aile, arkadaşlar ve bakıcılar da dâhil olmak üzere kişisel ilişkilerde zorluk yaşama (3)

İnsomnia’nın süresi oldukça önemlidir. Üç hafta veya daha uzun süre boyunca yaşanan uykusuzluk kronik insomnia olarak adlandırılmaktadır. Bu noktada, insomnia bir durumun sonucu olabilir (örneğin, gece rutinleri vücudunuzu uyku için uyarmaz veya uyku zamanlamanız biyolojik saatinizle senkronize değildir) veya bir duruma uykusuzluk eşlik edebilir, yani uykusuzluğun bağlantılı olduğu bir durum söz konusudur.

Nedeni ne olursa olsun, insomnia düzenli bir olay haline gelirse, doktorunuzla tedavi hakkında konuşmak iyi bir fikir olabilir.

Doktora Başvurmanız Gereken Belirtiler 

• Belirgin bir sebep olmadan bir aydan fazla insomnia problemi yaşıyorsanız, asla yeterli uyku çekemiyorsanız veya gün boyunca fark etmeden uykuya dalıyorsanız doktora başvurmanız size yardımcı olabilir. Uyku düzeninizi izlemek ve altta yatan bir uyku bozukluğunu test etmek için bir uyku bozukluğu uzmanına sevk gerektirebilir.
• Gece uykusuzlukla beraber nefes almada da zorluk çekme problemi yaşıyorsanız, yani nefes alma sorunlarınız uykusuzluğa neden oluyorsa uyku apnesi gibi bir sağlık durumunuz olabilir. Bu durumda bir doktora başvurun.
• İnsomnia problemi işinizi ve ilişkilerinizi kaybetmenize neden oluyorsa, doktora başvurmanın size yardımı olabilir.
• Uyku ilacınız artık etkili değilse ve üst üste birkaç gün insomnia yaşamaya devam ediyorsanız yine bir doktora başvurabilirsiniz. (5)

İnsomnia Uykusuzluk Hastalığı Nedir?

İnsomnia uykusuzluk hastalığı nedir?

İnsomnia yani uykusuzluk veya uyku bozukluğu oldukça yaygın bir durumdur. Yetişkinlerin % 30 – 40’ı hayatlarının herhangi bir döneminde insomnia problemi yaşamaktadır. İnsomnia bir belirtidir ve kendi içinde tıbbi bir durum değildir. Aksine, vücudunuzun bir şeylerin doğru bir şekilde çalışmadığını size anlatma şekli olarak da değerlendirebilir.

İnsomnia’nın farklı türleri bulunmaktadır. Bazıları uykuya dalmakta güçlük çekerken diğerleri uykuda kalma veya çok erken kalkma konusunda sorun yaşarlar. Ayrıca, uyku sorunları birkaç gün ya da haftalarca süren kısa süreli ya da birkaç ay ya da daha uzun süre devam eden kronik insomnia şeklinde olabilir.

İnsomnia Nedenleri

İnsomnia neden olur? Akut insomnia nedenleri şunları içerir:

• Stres (işi kaybetme veya değiştirme, sevilen birinin ölümü, boşanma, başka eve taşınmak gibi).
• Hastalık
• Duygusal veya fiziksel rahatsızlık
• Gürültüye, ışığa ya da aşırı sıcaklığa (sıcak veya soğuk) karşı hassas olma (uyku moduna müdahale eden çevresel faktörler)
• Bazı ilaçlar (örneğin soğuk algınlığı, alerji, depresyon, yüksek tansiyon ve astımı tedavi etmek için kullanılan ilaçlar) uyku modunda etkileşime girebilir
• Normal uyku alışkanlıklarınıza (jet lag veya bir günden gece vardiyasına geçiş gibi) müdahaleler

Kronik İnsomnia’nın nedenleri şunları içerir:

• Depresyon veya kaygı
• Kronik stres
• Geceleri ağrı ya da rahatsızlık

İnsomnia Tedavisi

İnsomnia nasıl geçer? Akut insomnia için tedavi gerekmemektedir. Hafif insomnia genellikle iyi uyku alışkanlıkları uygulayarak önlenebilir veya tedavi edilebilir. İnsomnia için reçetesiz uyku haplarını kullanmaktan kaçının, çünkü istenmeyen yan etkilere sahip olabilirler.

Kronik insomnia tedavisi öncelikle uykusuzluğa neden olan altta yatan durumları veya sağlık sorunlarını tedavi etmeyi içerir. İnsomnia devam ediyorsa, sağlık uzmanınız davranış terapisi önerebilir. Davranışsal yaklaşımlar uykusuzluğunuzu kötüleştirebilecek davranışları değiştirmenize ve uykuyu teşvik etmek için yeni davranışlar öğrenmenize yardımcı olur. Gevşeme egzersizleri, uyku kısıtlama terapisi ve yenileme gibi teknikler de yararlı olabilir.

İnsomnia Ameliyatı: İnsomnia için cerrahi prosedürler, yalnızca anatomik bir sorun olduğunda ele alınmaktadır.

İnsomnia İçin Hangi Doktora Gidilir?

Doktorunuz insomnia teşhis ve tedavisinde size yardımcı olabilir. Sağlık geçmişi ve belirtilerinize bağlı olarak, sizi bir uzmana yönlendirebilir. Örneğin, sizi nörolog, psikolog, psikiyatr veya alternatif tıp uygulayıcısına sevk edebilir. (10)