Akdeniz Bölgesi' nin Dağları
Akdeniz Bölgesi' nin Dağları
Tundra bitki örtüsü, Kutup bozkırı olarak tanımlanan kutuplara yakın olan bölgelerde geniş alanlarla kaplı olan bitkilere verilen isimdir. Tundra iklimi içerisinde on ay buzlanma görülürken; yaz mevsiminin oldukça kısa olduğu gözlenmektedir. Bu bölümde göl, akarsular, bataklıklar oldukça yaygın olarak bulunurken; kutup çevresinde bulunan ağaçsız düz arazilere verilen isimdir.
Dünya üzerinde tundra bitki örtüsü yaklaşık olarak dünyanın onda birini kaplayan genişlikte, kar ve buzda örtülü kısımı oluşturur. Tundralar Tayga ismi verilen kozalaklı Kuzey orman kuşağına doğru devam eder.
Tropikal İklimin Bitki Örtüsü, tropikal iklim savan iklimi olarak da anılmaktadır. Tropikal iklim ekvator kuşağı ile çöl kuşağı arasında yer alan bir geçiş iklimi özelliğine sahiptir. Tropikal iklimin senelik sıcaklık ortalaması genel olarak yirmi derece civarında olmaktadır. Sıcaklık asla yirmi derecenin altına düşmemektedir.
Sıcaklık tropikal iklimlerde bütün mevsimlere eşit olarak dağılma göstermektedir. Hava çık sıcak olsa bile bu iklimin yağışları da ihmal edilemeyecek bir düzeyde önem arz eder. Yağış rejimleri düzensiz bir seyir izlemektedir. Tropikal iklimde yılda iki kere güneş ışınları dik açı ile düşmektedir. Tropikal iklim bitki örtüsüne savan adı verilir.
Tayga Bitki Örtüsü, dünya coğrafyası kapsamında kuzey yarım kürede tundra iklimine ait alanın güney kısmında oluşan bitki örtüsüdür. Her mevsim buz ile kaplı dünyanın en soğuk iklimine sahip tayga bitki örtüsü oldukça sert karasal iklimden ötürü dağ alanları ormanla kaplıdır. Yaz ve kış mevsimi arasında fazla sıcaklık farkı vardır.
Sibirya'da tundranın bittiği noktadan başlayan aşırı soğuk, bataklık ve ormanlık alanlar söz konusu bu coğrafyanın toprak yüzeyi tayga bitki örtüsüyle çevrili olduğu için tarıma açık alan kısıtlıdır. Bunun yanı sıra hava koşullarının ve toprak yapısının olumsuzluğu dolayısıyla herhangi bir bitkisel ürün yetiştirilemez.
Öte yandan yerleşim açısından da yaşanacak ortam kısıtlıdır. Bahse konu teşkil eden bu bitki örtüsü alanında yaşamını sürdüren hayvan soğuğa dayanıklı ve besin maddesi bakımından seçici nitelikli olmayan türlerdendir.
Step bitki örtüsü; coğrafya dersinde gördüğümüz kadar tek düzene sahip değildir. Step iklimi genellik bir geçiş iklimi olarak görülmektedir. Bu iklim çeşitleri arasında en ılıman olanı steptir. Genellikle karaların orta kısımlarında görülür.
Orta kuşak karalarının iç kısımlarında görülen Step iklimi, Anadolu'nun iç kısımları, Orta Asya, Kuzey Amerika'nın orta bölümleri ve İran Platolarında sık görülür. Step iklimi nedir, hangi yerlerde görülü, iklimin tipik özellikleri nelerdir sorularının yanıtlarını, sizler için derledik.
Orta Asya'da ve Anadolu'da görülen step iklimi ülkemizde dört mevsimin yaşandığı bir yapıda da kendini göstermektedir. Bu iklim genellikle kurak ve sıcak geçer ortalama sıcaklık arasında çok fark olmasa da bugüne kadar tespit edilen en uç fark 15-30 derece arasındadır. İklimler sayesinde bitki örtüleri değişkenlik göstermektedir.Savan bitki örtüsünde bahar dönemleri oldukça yağışlı ve yaz dönemlerinin kurak geçtiği bir iklim türü görülür. Bu nedenle savan bitki örtüsü ilk başlarda hızlı bir şekilde büyümesine rağmen yaz mevsiminde kuruyucu özellikler görülmektedir. Bu sebeplerle savan bitki örtüsünde daha kuraklığa dayanıklı ağaçlar varlığını devam ettirmektedir. Kısa süreliğine yetişen otlar ise gelecek yıllara tohum olarak kendisini toprağa bırakmaktadır.
Orman bitki örtüsü: Özelikle Karadeniz bölgesinde hakim olan bir bitki örtüsü olan ormanlar insanların yaşam kaynağıdır. Solunumun gerçekleşebilmesi, oksijenin oluşması veya temiz havanın oluşabilmesi için insanlığın ağaçlara ormanlara ihtiyacı vardır.
Orman bitki örtüsü: Ormanlarımız genel olarak ağaçların yaprak cinslerine göre, geniş yapraklı ormanlar ve iğne yapraklı ormanlar olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır. Bazı alanlarda iğne yapraklı ormanlar ile geniş yapraklı ormanların bir arada bulunduğu karışık ormanlarda görülebilir.
Çünkü ağaçlar olmadan atmosferde temiz hava bulunmaz. Atmosferde temiz havanın olmaması da büyük sorunların meydana gelmesine sebep olmaktadır. Orman bitki örtüsünün oluşabilmesi için düzenli olacak şekilde yağış rejiminin olması gerekir.
Kısaca: Okyanusal iklim Avrupa'nın batısıyla Kuzey Amerika'nın ve Asya'nın doğu bölgelerinde egemendir. Yıllık sıcaklık ortalaması 14°C 15°C dolaylarındadır. Yıllık yağış miktarı 1000 mm kadardır. Mevsimlere düzenli dağılmıştır. Yağış miktarı kışın ya da sonbaharda kısmen artış gösterir
Okyanusal İklim Bitki Örtüsü, dünya üzerinde coğrafi konum itibariyle 30-60 derece enlemleri arasında yer alan okyanus alanlarının kara kesimlere yakın bölümünde görülen bir bitki örtüsü türüdür. Bu iklime ve bitki örtüsüne sahip okyanusal bölgelerde yaz mevsimi aşırı sıcaklıkta olmamakla birlikte kışlar ise aşırı soğuk geçmez. Senelik sıcaklık ortalaması 15 derece olarak belirlenmektedir.
Marmara iklim özelliği; Karasal İklim, Karadeniz İklimi ve Akdeniz İklimleri arasında geçiş özelliği göstermesidir. Geçiş kuşağında yer alan Marmara Bölgesinde, Akdeniz İklimi'nin tesiri güneyden kuzeye doğru etkisini azaltır. Marmara İklim bölgesinde yaz, kış, sonbahar ve ilkbahar olmak üzere dört mevsim gözlenir
Marmara Bölgesi Bitki Örtüsü: Marmara Bölgesi Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir. Yüzölçümü 67.000 kilometrekaredir. Balkan Yarımadasıyla Anadolu arasında köprü görevi yaparak Asya ve Avrupayı birbirine bağladığı söylenebilir.
Bitki Örtüsü ile ilgili araştırma yapan her bireyin karşısına illaki Maki Bitki Örtüsü çıkmıştır. Maki Bitki Örtüsü ülkemizde de bulunan bir bitki örtüsüdür. Maki Bitki Örtüsü Akdeniz'de hakim olan bir bitki örtüsüdür. Maki Bitki Örtüsü ile ilgili bilinmesi gereken pek çok detay da bulunmaktadır. Peki Akdeniz'de görüldüğü bilinen Maki Bitki Örtüsünün özellikleri nelerdir? Maki Bitki Örtüsü nerelerde görülmektedir? Maki Bitki Örtüsü ile ilgili tüm ayrıntılar bu yazıda
Maki Bitki Örtüsü: Genellikle Akdeniz bölgesinde bulunan geniş alanları kaplayan ağaççık halindeki bitkiye maki bitki örtüsü denir. Maki bitki örtüsü bodur ağaçlar ve çalılardan oluşur. Maki bitki türü orman yangınları sonucu veya insanların ormanı yok etmesi sonucun da oluşur.
İç Anadolu bölgesi, Güneydoğu Anadolu bölgesi ve Trakya'nın iç kısımlarında görülür. Karasal iklimin bitki örtüsü bozkırdır. Karasal iklim deniz etkisinden uzak yerlerde etkili olan bir iklim çeşididir. Bu nedenle de bu iklimin yaşandığı bölgelerde kış erken başlar ve uzun sürer. Ayrıca bu bölgelerde sürekli olarak sert rüzgarlar eser.
İtalya Bitki Örtüsü, Bir ülkenin bitki örtüsü o ülkenin iklimi, yüz ölçümü, yükseltisi, tarım ve hayvancılığıda etki eder. Bu nedenle bir ülkenin bitki örtüsüne bakarken o ülkenin bu özelliklerini iyi bilmek gerekir. İtalya akdeniz bölgesinde bulduğunu için çoğunlukla akdeniz bölgesinin iklimini ve bitki örtüsünü taşır.
İtalya bitki örtüsü, bölgelere ve yüzey şekillerine göre farklılık gösterir. Bu nedenle ülkenin bazı kesimleri cephe yağışları alır. Cephe yağışlarının hakim olduğu kesimlerde oluşan bitki örtüsü, kısa boylu bodur ağaçarından oluşmakta olan makiler hakimdir.
Klimatologlar iklim tiplerini ve bitki örtülerini inceler ve saptarlar. Bir yerdeki iklim tipini belirlemekte olan faktörler sıcaklık, rüzgar, havada yer alan nem ve basınçtır. Bu faktörler yıl içinde değişiklikler gösterirler. Bir bölgenin yer aldığı enleme düşen güneş ışınlarının açıları da iklim tipleri ve bitki örtüsünün değişiklikler göstermesine neden olur.
Türkiye'nin tam olarak iç kısmında bulunan bölge, 151.000 kilometrekare alanı kaplar. Türkiye'nin topraklarının %21'ini kaplayan bölge, Güneydoğu Anadolu Bölgesi haricindeki tüm bölgelerle komşudur. Doğu Anadolu Bölgesinden sonra en büyük ikinci büyük bölge olan İç Anadolu Bölgesi, tahıl ambarı olarak isimlendirilir.
Hindistan Bitki Örtüsü, Her bölgenin yağış aldığı miktara, deniz seviyesine olan uzaklık ve yapısına göre çok çeşitlilik göstermektedir. O nedenle her grubun kendine has özellikleri vardır.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi Bitki Örtüsü, Türkiye'nin güneydoğusunda yer alan Güneydoğu Anadolu bölgesinin iklim özelliği genellikle yaz ayları oldukça sıcak ve kurak geçerken, kış ayları da çok soğuk olarak geçmektedir.
Ancak Güneydoğu Anadolu bölgesinin batı bölümünde Akdeniz bölgesinin iklim etkisi de görülmektedir. Güneydoğu Anadolu bölgesi iki ayrı bölümden meydana gelmektedir. Bir tarafı Dicle bölümü, diğer tarafı da Orta Fırat bölümüdür. Orta Fırat bölümü çoğunlukla Güneydoğu Anadolu bölgesinin tam olarak batı kısmında yer almaktadır. Batı kısımda kalan bu bölüm özellikle Akdeniz iklimi daha sık olarak görülürken,
Garig Bitki Örtüsü; Bitkilerin gelişmesi ve büyümesi için uygun sıcaklık, su, besin maddesi, mineraller, vitaminlere ihtiyaç duyarlar. Her bitki kendisine özgü topraklarda, uygun sıcaklıklarda, uygun yağış tiplerine göre yerlerde yetişir.
Bu gibi nedenlerden dolayı bitki türlerinde, bitki örtülerinde farklılıklar meydana gelir. En yaygın bitki örtüsü türleri; orman bitki örtüsü, maki bitki örtüsü, bozkır bitki örtüsü, çayır bitki örtüsü, psödomaki bitki örtüsü, garig bitki örtüsüdür.
Erzurum bitki örtüsü; Türkiye' nin neredeyse en soğuk ve en yüksekte bulunan bir şehri olarak genellikle bozkırdır. Burada neredeyse kış ayları dahil neredeyse yılın bir kısmı tamamen karla kaplı bir şekilde geçmektedir.
Gerek bulunduğu konumdan dolayı gerek iklim şartlarından dolayı kar neredeyse Erzurum için oldukça alışılmış bir yağış olarak görülmektedir.. Ancak kışın her ne kadar böyle olursa olsun yazları da oldukça sıcak ve kurak geçmektedir. kuraklıktan dolayı oldukça sıcaklık hissedilir.
Ekvatoral İklim Bitki Örtüsü, ekvatoral iklim ekvator çevresinde 0-10 derece enlemleri arasında görülmektedir. Ekvatoral iklim, Amazon ve Kango havzalarında, Gine körfezi kıyılarında, Endonezya ve Malezya kıyılarında etkili olan bir iklim tipidir. Ekvatoral iklimde yıllık sıcaklık ortalaması 25 derecenin üzerindedir.
Ekvatoral iklimde yıllık ve günlük sıcaklık farkı yok denecek kadar azdır. Düzenli bir yağış rejimine sahiptir. Konveksiyonel yağışlar hakimdir. Ekvatoral iklim bitki örtüsü, tüm yıl boyunca yeşil kalan sık ve uzun boylu ağaçlardan oluşan yağmur ormanlarıdır.
Ege Bölgesi Bitki Örtüsü, iklim yeryüzündeki bitki
türleri ve bitki topluluklarının karakteri ile yayılış alanlarını belirleyen
en önemli ekolojik faktördür. Bulunulan bölgenin sıcaklık, yağış, nem,
yağış, rüzgar gibi iklim elemanlarının bir araya gelmesi ve bunların ortak
etkileşimi sonucu bitki örtüsü meydana gelir. Ülkemizin en önemli
bölgelerinden biri olan Ege bölgesi bitki örtüsü,
çeşitlilik arz eden engin bir bitki örtüsüdür.
Ege bölgesi bitki örtüsü genel özellikleri nelerdir?
Ege bölgesinin batı kesimlerinde yaz mevsimi sıcak ve kurak, kış mevsiminde ise ılık ve yağışlı geçen Akdeniz iklimi, Ege bölgesinin doğu kesimlerinde ise karasal iklim etkilerinin daha fazla görüldüğü bir iklim tipi bulunur.
Dünya Bitki Örtüsü, yeryüzü kara ve sularla kaplı olup, bir çok bitki örtüsü ile kaplı bir atmosferdir. Yeryüzünde birden çok bitki türü olup, bunların iklim ve toprak şartlarına bağlı olarak gruplanıp bitki örtüsünü oluşturmaktadır.
Dünya bitki örtüsü ekvatordan kutuplara doğru nem, iklim, sıcaklık gibi hava şartlarına göre geniş bir dağılım göstermekte olup, bitki örtüsü de bu iklim şartlarına karşı adaptasyon sağlamıştır.
Çöl iklimi gündüzleri özellikle de öğle vakitlerinde aşırı derecede sıcak geceleri ise aşırı derecede soğuk olur. Çöl ikliminin genel olarak tipik belirtisidir.Çöl ikliminde yaşam yok denecek kadar fazladır. Çünkü yaşamın olmadığı bir yerde sadece kuraklık meydana gelir.
Kanada ve Rusya'da tayga bitki örtüsünün görülmesi ya da Antalya ve Muğla'da maki topluluklarının görülmesi gibi. Ekvatordan kutuplara gidildikçe ve kutuplardan ekvatora doğru gidildikçe iklim şartlarının değişmesinden dolayı coğrafya bitki örtüleri de değişiklik gösterir. Genel olarak ekvatorda geniş yapraklı orman çeşitlerine kutuplarda da tundra bitkilerine sık rastlanır.
Bursa'nın bitki örtüsü, Türkiye toprakları içerisinde yer alan Bursa'nın yüzde 40'ını dağlar oluşturmaktadır. Bu bölümde bulunan dağlar doğu batı yönünde sıralı halde bulunur. Samanlı Dağ, Mudanya Dağ, Katarlı Dağ, Karadağ, Uludağ Bursa'nın en büyük dağları içerisinde yer alır.
Bursa'da bulunan en büyük Dağı'nın yükseltisi 2543 metre ile Uludağ'a ayittir. Marmara bölgesinde yer alan Bursa sınırları içerisinde 2 adet büyük göl bulunmaktadır. Bursa'nın en önemli akarsuyu Nilüfer çayından sağlanır. Nilüfer çayı Uludağ'ın Güney kısmından başlayarak küçük Dereler ile beslenerek Bursa ovasını sular.
Bozkır Bitki Örtüsü, Bozkır, kurak ve yarı kurak olan bölgelerde, ilkbahar yağmurları ile açıp yaz aylarında sararan sert çayır, ot ve çalılardan oluşan bitki örtüsüne denmektedir. Bozkır bitki örtüsü, İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu da en sık görülen bitki örtüsüdür.
Yapılan araştırmalara göre İç Anadolu ve Ergene çevresinde ormanlar önceki zamanlarda çok daha yaygındır. Ancak yüzyıllar süresince bu ormanlar birçok sebeple tahrip edilmiş ve gittikçe azalmıştır. İşte bu tahrip edilen ormanların yerine oluşmuş olan bozkır bitki örtüsüne antropojen bozkır bitki örtüsü adı verilir.
Bölgelerin Bitki Örtüsü; Türkiye orta kuşakta yer alır. Türkiye Akdeniz ikliminin etki alanında olmasına rağmen konum ve yer şekillerinden kaynaklı olarak aynı zamanda karasal iklim ve Karadeniz ikliminide bünyesinde barındırır. Akdeniz iklimine batı ve güney kıyılarında rastlanır.
Yazlar bu iklimde kurak ve sıcak kışlar ise ılık geçmektedir. Karadeniz iklimi Karadeniz kıyıları boyunca görülür. Her mevsim bol miktarda yağış almaktadır. Karasal iklim Türkiye'nin iç kesimlerinde görülmektedir. Karasal iklimde yazlar kurak ve sıcak kışlar ise soğuk ve sert geçmektedir.
Bitki Örtüsü; Doğal olarak yetişen bitkilerin oluşturduğu topluluktur. İnsanların ve diğer canlı varlıkların hayatında önemi fazladır. Orman bitki örtüsü, bozkır bitki örtüsü, çayır bitki örtüsü, maki bitki örtüsü gibi. Dünya'da sadece bir bölgede bulunan bitki türlerine ''endemik bitki'' adı verilir. Türkiye'de endemik bitki sayısı oldukça fazladır. Türkiye'de 12.000 üstünde bitki örtüsü vardır.
Azerbaycan bitki örtüsü, Bölgelere göre farklılık göstermektedir. Bu farkların nedenleri yüz ölçümü, deniz etkisi ve buna bağlı iklim çeşitliliği ile yükselti olarak sıralanabilir. Toprak tipleri ve demografik özelliklerin bitki örtüsü ile doğrudan bir bağlantısı yoktur.
Akdeniz Bitki Örtüsü; Ülkemizde ekvatoral kuşakta yer alması nedeniyle bir çok bitki türünü bulundurmaktadır. Akdeniz bölgesinin doğal bitki örtüsü yaz ayları ve sıcaklıktan dolayı kurak olarak geçirmektedir.
Akdeniz bitki örtüsü incelendiğinde ormanlık alanların çoğunluğu çalılıklar halindedir. Bununla birlikte iç kesimlere doğru geldikçe bu çalılıkların ortadan kalktığı gözlemlenmiştir.
Akdeniz bitki örtüsü yükseltiye bağlı olarak ciddi anlamda farklılıklar göstermektedir. Bu farklılığın temelinde ise sıcaklık ve yükseklik farkı yer almaktadır. Yükseklere çıkıldıkça sıcaklığın azalmasından dolayı Akdeniz bölgesinde bir çok farklı bitki türü görülür. Bu nedenle yükselti farklılıkları arasında bitki örtüsü farklılıklar gözlemlenir.
Afrika Bitki Örtüsü, Afrika kıtası ekvator geçmesi sebebi ile kuzey ve güney Afrika olmak üzere ikiye ayrılır ve bundan dolayı da farklı iklim özelliklerine bağlı olarak Afrika bitki örtüsü de çeşitlilik gösterir.
Afrika'da iklim kuşakları dağılım bakımından eşittir. Sıcak iklim bölgesinin kuzey ve güneyinde tropikal, subtropikal ve ılıman iklim özellikleri görülür. Tipik ekvatoral iklim Yukarı Gine ve Kongo havzasında hüküm sürer bundan dolayı da bu bölgelerde Afrika bitki örtüsü, tropikal ormanlar bakımından oldukça gelişmiş özelliktedir.