Türkiye Almanağı 1926 Yılı

 

• 1 Ocak 1926 : Takvim ve saatte yapılan değişiklik yürürlüğe girdi.
• 10 Ocak 1926 : Ankara İstiklal Mahkemesi, Albay Osman ve yardımcılarını karışıklık çıkarmak suçundan ölüme mahkum etti.
• 14 Ocak 1926 : Bayındırlık Vekili Süleyman Sırrı Bey öldü, yerine Behiç Bey atandı.
• 18 Ocak 1926 : İstanbul Belediye Başkanı Op. Emin Bey öldü, yerine Muhittin (Üstündağ) Bey atandı.
• 30 Ocak 1926 : İstanbul Milletvekili Dr. Adnan (Adıvar) milletvekilliğinden istifa etti.
• 11 Şubat 1926 : İstanbul’da Milliyet gazetesi yayınlanmaya başladı.
• 13 Şubat 1926 : Konya’da Mevlana Celaledden-i Rumi Türbesinin Müze haline getirilmesine karar verildi.
• 17 Şubat 1926 : Türk Medeni Kanunu kabul edildi. Bu kanunla evlenme işleminin, evlendirme memuru tarafından yapılacağı hükme bağlandı.
• 28 Şubat 1926 : İstiklal Mahkemelerinin çalışmaları 7 Eylül 1926 tarihine kadar uzatıldı.
• 1 Mart 1926 : Türk Ceza Kanunu kabul edildi.
• 13 Mart 1926 : M. Kemal Paşa’nın anıları Hakimiyet ve Milliyet gazetelerinde yayınlanmaya başladı.

• 14 Mart 1926 : İstanbul Milletvekilliğinden istifa eden Dr. Adnan (Adıvar)’ın yerine 9.Kolordu eski Komutanlarından İhsan Paşa seçildi.
• 18 Mart 1926 : Antalya’da deprem.
• 22 Mart 1926 : Türk Dili Akademisine dair kanun kabul edildi.
• - Müskirat inhisarının (İçki tekeli) devlete geçmesine dair kanun kabul edildi.
• 1 Nisan 1926 : 30 Ağustos’un Zafer Bayramı olarak kabulü hakkındaki kanun kabul edildi.
• 10 Nisan 1926 : İktisadi kurumlarda yazışmanın Türkçe yapılmasına dair kanun kabul edildi.
• 11 Nisan 1926 : Kabine, İtalya Başbakanı Mussolini’nin Doğu Akdeniz ile ilgili demeci üzerine, kısmi seferberlik kararı aldı.
• 17 Nisan 1926 : Ankara’da, Musul konusu ile ilgili görüşmelere başlanıldı.
• 19 Nisan 1926 :Türkiye sahillerinde nakliyat-ı bahriye (Kabotaj) ve limanlarla, karasuları dahilinde icra-yı sanat ve ticaret hakkındaki kanun kabul edildi. (1 Temmuz 1926’dan itibaren Kabotaj Bayramı olarak kutlanacaktır.)
• 26 Nisan 1926 : İranlılarla evlenmeyi yasaklayan kanunun kaldırılması hakkındaki kanun kabul edildi.
• 30 Nisan 1926 : Samsun-Kavak demiryolu hizmete açıldı.
• 16 Mayıs 1926 : Son Osmanlı Padişahı, 6. Mehmet Vahdettin, İtalya’nın San Remo şehrinde öldü. (doğumu:1861). Osmanlının 36. ve son padişahıdır, Abdülmecit’in en küçük oğludur.
• 17 Mayıs 1926 : İstanbul’da, Turkische Post gazetesi yayınlanmaya başladı.
• - Ticaret Vekili Ali Cenani Bey’in yerine Rahmi Bey atandı.
• 18 Mayıs 1926 : İstiklal Mahkemeleri’nin görev süresi 7 Mart 1927 tarihine kadar uzatıldı.
• 21 Mayıs 1926 : Musul Antlaşması kabul edildi.
• 26 Mayıs 1926 : İstiklal Savaşı’na katılmayan memurların işten çıkarılmasına dair kanun kabul edildi.
• 28 Mayıs 1926 : İzmir Ödemiş’te İlk Kurşun Anıtı törenle açıldı.
• 31 Mayıs 1926 : Türkiye-SSCB (Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği) Antlaşması imzalandı.
• 5 Haziran 1926 : Ankara’da, Türkiye-İngiltere-Irak arasında Musul Antlaşması imzalandı.
• 15 Haziran 1926 : İzmir seyahati sırasında Gazi M. Kemal Paşa’ya suikast hazırlığında olan eski Lazistan Milletvekili Ziya Hurşit ve adamları, kendilerini suikasttan sonra Yunanistan’ın Sakız adasına kaçıracak olan motorcu Şevki’nin İzmir Valisi Kazım Dirik’e ihbarıyla yakalandılar.
• 18 Haziran 1926 : Ankara İstiklal Mahkemesi, İzmir’de görevlendirildi.
• 20 Haziran 1926 : Suikast girişimiyle ilgili olarak, Ankara’da İstiklal Mahkemesi’nin talimatıyla geniş ölçüde tutuklamalar yapıldı. Tutuklananlar arasında Milletvekillerinin ve Ordu Komutanı Paşaların da bulunması heyecanı artırdı. Şark Fatihi Kazım Karabekir Paşa da tutuklananlar arasında idi. Başbakan İsmet Paşa, Emniyet Müdürüne emir vererek Kazım Karabekir Paşa’yı serbest bıraktırdı. TBMM’nin kararı olmadan Milletvekillerinin tutuklanmaması lazımdı. İstiklal Mahkemesi ise; “TBMM adına yargı yetkisini kullandığını...” ileri sürerek, işine karışan İsmet Paşa’nın da tutuklanmasına karar verdi.
• 26 Haziran 1926 : Antalya’da deprem.
• 1 Temmuz 1926 : Türkiye, Uluslararası Cenevre Antlaşması’na katıldı.
• - Kabotaj Bayramı kutlandı.
• 4 Temmuz 1926 : Kazım Karabekir Paşa ve Ali Fuat Paşa, İzmir’de İstiklal Mahkemesi’nde sorguya çekildiler.
• 5 Temmuz 1926 : İstiklal Mahkemesi ile araları açılan Başbakan İsmet Paşa, tutuklama kararı üzerine, Mustafa Kemal Paşa’nın tavsiyeleriyle İzmir’e geldi.İstiklal Mahkemesi heyetiyle ayrı ayrı görüştü. Yapılmakta olan işlemlerin usule uygun olduğu taraflarca kabul edildi.
• 13 Temmuz 1926 : İzmir suikastı karara bağlandı: Eski Lazistan Milletvekili Ziya Hurşit, İzmir Milletvekili Şükrü, Saruhan Milletvekili Halis Turgut, İstanbul Milletvekili İsmail Canbulat, Erzurum Milletvekili Emekli Tümgeneral Rüştü Paşa (Kurtuluş Savaşı Komutanlarından), Trabzon Milletvekili Hafız Mehmet, Sarı Efe Edip, Emekli Teğmen Çopur Hilmi, Emekli Baytar Albay Rasim, Laz İsmail, Gürcü Yusuf, Eski Ankara Valisi Abdülkadir ve Kara Kemal, ölüm cezasına çarptırıldılar.
• Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat (Cebesoy) Paşa, Refet (Bele) Paşa, Cafer Tayyar Paşa, Mersinli Cemal Paşa ve Milletvekilleri Faik Bey, Sabit Bey, Halet Bey, Feridun Bey, Fikri Bey, Kamil Zeki Bey, Bekir Sami Bey, Besim Necati Bey, Münir Hüsrev Bey beraat ettiler.
• 13 ölüm cezası, gece yarısı infaz edildi. (Kara Kemal firarda, 27 Ağustos 1926 günü intihar etti.)
• 1 Ağustos 1926 : Ankara’da İstiklal Mahkemesi, suikast davasının 2. bölümüne başladı. Sanıkların çoğu eski İttihad ve Terakki Fırkası mensubuydu.
• 2 Ağustos 1926 : Lotus isimli Fransız gemisi, Türk sularında Bozkurt adlı Türk gemisini batırdı.Çarpışma, uluslararası bir davanın doğmasına sebep oldu.
• 26 Ağustos 1926 : Ankara İstiklal Mahkemesi kararını açıkladı: Eski Maliye Nazırı Cavid, Dr.Nazım, Milletvekili Hilmi, ölüm cezasına çarptırıldı. Gazeteci Hüseyin Cahit (Yalçın) beraat etti. Rauf (Orbay) ve eski İzmir Valisi Rahmi Bey gıyaben 10’ar yıl kalebentliğe mahkum edildiler. Salih Kaya ve Ali Osman da 10’ar yıl hapis cezası aldılar. Diğer 37 sanık ise beraat ettiler. Ölüm kararları gece yarısı infaz edildi.
• 1 Eylül 1926 : İzmir suikastını haber veren Şevki’ye 6.500 lira ikramiye verildi.
• 11 Eylül 1926 : Ankara’da otomatik telefon işletmeye açıldı.
• 22 Eylül 1926 : İstanbul Kurtuluş’ta çıkan yangında 207 ev ve dükkan yandı.
• 26 Eylül 1926 : İstanbul’da Yıldız Gazinosu açıldı.
• 4 Ekim 1926 : Medeni Kanun, Borçlar Kanunu ve Ticaret Kanunu yürürlüğe girdi.
• - İstanbul Sarayburnu’nda heykeltıraş Kriepel tarafından yapılan Gazi heykeli törenle açıldı. (İlk Gazi heykeli.)
• 6 Ekim 1926 : Kayseri Uçak Montaj Fabrikası açıldı.
• 1 Kasım 1926 : Refet (Bele) Paşa, milletvekilliğinden çekildi.
• 22 Kasım 1926 : TBMM, Güneydoğu Anadolu’da sıkıyönetimi 23 kasım 1927 tarihine kadar uzattı.
• 26 Kasım 1926 : Alpullu Şeker Fabrikası hizmete açıldı.
• 5 Aralık 1926 : İzmir’de Suikast davasında suçsuz bulunan Paşalar emekliye sevk edildi.
• 17 Aralık 1926 : Uşak Şeker Fabrikası hizmete açıldı.