Türkiye Almanağı 1928 Yılı
-
8 Ocak 1928 : Adliye Vekili
Mahmut Esat (Bozkurt), Latin harfleri ile
ilgili olarak Türk Ocağı'nda konuşma yaptı.
-
26 Ocak 1928 : TBMM
tarafından Bahriye Vekili İhsan Bey'in dokunulmazlığının kaldırılmasına ve
yüce Divan'a sevkine karar verildi.
-
29 Ocak 1928 : Hıristiyanlık
propagandası yaptığı anlaşılan Amerikan Kız Koleji, Bakanlar Kurulu
kararıyla kapatıldı.
-
3 Şubat 1928 : İlk olarak
İstanbul'da Türkçe Hutbe okundu.
-
10 Mart 1928 : TBMM, eski
Ticaret Vekili Ali Cenani Bey hakkında
araştırma yapılmasına karar verdi.
-
18 Mart 1928 : Eski Bahriye
Vekili İhsan Bey, Yavuz Savaş Gemisi meselesiyle ilgili olarak vatana
ihanet suçlaması ile suçlandı.
-
31 Mart 1928 : İzmir
(Torbalı)'da deprem.
-
5 Nisan 1928 : CHP;
Anayasa'da yapılacak değişiklikler ve laiklik ilkeleri üzerinde karara
vardı.
-
10 Nisan 1928 : İsmet Paşa ve
120 Milletvekilinin teklifi üzerine Anayasa'dan dini terimlerin
kaldırılması hakkındaki kanun (1222 sayılı) kabul edildi. Bu suretle
laiklik esası Anayasa'da yer aldı.
-
14 Nisan 1928 : TBMM, eski
Ticaret Vekili Ali Cenani Bey'i Yüce Divan'a
sevk etmeye karar verdi.
-
16 Nisan 1928 : Eski Bahriye
Vekili İhsan Bey suçlu bulundu.
-
17 Nisan 1928 : Ankara'da
Ankara Palas Oteli hizmete açıldı.
-
9 Mayıs 1928 : Ankara Numune
Hastanesinin yapılmasına dair kanun kabul edildi.
-
14 Mayıs 1928 : Eski Ticaret
Vekili Ali Cenani Bey, milletvekilliğini
korumak suretiyle para cezasına mahkum edildi.
-
20 Mayıs 1928 : Uluslararası
sayıların kabulü hakkındaki kanun kabul edildi.
-
26 Haziran 1928 : Latin
alfabesinin Türkçe'ye uygulanmasının mümkün olup olmadığını incelemek
üzere Ankara'da Latin Harfleri Komisyonu toplandı.
-
12 Temmuz 1928 : Kuraklık
dolayısıyla Bakanlar Kurulu acil olarak toplandı.
-
8 Ağustos 1928 : İstanbul
Taksim'de 16.500 İngiliz Lirasına, heykeltıraş
Pietro
Kanonika'ya yaptırılan Cumhuriyet Anıtı
törenle açıldı. Kanonika, eseri hakkında
şunları söylemiştir;
-
"Anıtı yapmadan önce Kurtuluş Savaşına ve Gazi ile Arkadaşlarına ait
hemen bütün fotoğrafları inceledim. Anıtta görülen büyük kapının bir
tarafı, Türkiye'yi Kurtuluş Savaşı sırasında canlandırmaktadır. Önde Gazi
ve ardında askerler bulunmaktadır. Gazi'nin sağ tarafında ayakları dibinde
duran bir kadın vardır. Kucağında çocuğu ile titreyen bu kadına Gazi,
"Yağmur yağmasına rağmen niçin örtüyü üzerine almadığını" soruyor.Kadın
ise sükunetle örtüyü kaldırarak bombaları gösteriyor ve bunların
ıslanmaması için için örtüyü üstüne almadığını
söylüyor.
-
Kapının öte tarafında da Cumhuriyet'in ilanı canlandırılmaktadır. Burada
önde Gazi, Cumhurbaşkanı kıyafetiyle, ardında da Milli Mücadele'de
kendisine en çok yardımı dokunmuş olan İsmet Paşa ve Fevzi (Çakmak) Paşa
vardır. Kapının iki tarafında da Türkiye'nin iki alayını canlandıran birer
asker ile bayrak vardır. Üst kısmının bir yönünde ağlayan, diğer yönünde
gülen birer Türk insanı vardır"
-
9 Ağustos 1928 : Gazi M.
Kemal Paşa'nın, Sarayburnu'nda yazı devrimini
müjdeleyen sözleri:
-
"Arkadaşlar! Güzel dilimizi ifade etmek için yeni Türk harflerini kabul
ediyoruz. Bizim güzel, ahengi zengin lisanımız yeni Türk harfleriyle
kendini gösterecektir. Yüzyıllardan beri kafalarımızı demir çerçeve içinde
bulunduran, anlaşılmayan ve anlamadığımız işaretlerden kendimizi kurtarmak
mecburiyetindeyiz... Yeni Türk harflerini çabuk öğreniniz. Bütün millete,
köylüye, çobana, hamala, sandalcıya öğretiniz. Bunu vatanperverlik
vazifesi biliniz. Bu vazifeyi yaparken düşününüz ki bir milletin, bir
içtimai heyetin yüzde sekseni okuma yazma bilmez. Bu ayıptır. Bundan insan
olarak utanmak lazımdır. Bu millet utanmak için yaratılmış bir millet
değildir; iftihar etmek için yaratılmış ve iftiharla tarihini doldurmuş
bir millettir..."
-
11 Ağustos 1928 : İbrahim
Necmi (Dilmen) Bey, İstanbul
Dolmabahçe Sarayı'nda Latin harfleriyle ilk
dersi verdi.
-
25 Ağustos 1928 : 4.
Muallimler Birliği Kongresi'nde Ankara öğretmenleri, yeni Türk harflerini
öğreteceklerine dair and içtiler.
-
29 Ağustos 1928 : İsmet Paşa,
Dolmabahçe Sarayı'nda, Gazi M. Kemal Paşa'nın
yanında Latin harfleri ile ilgili basın toplantısı yaptı. Okuma savaşı
açılacağını duyurdu.
-
14 Eylül 1928 : Gazi M. Kemal
Paşa, yeni Türk harfleriyle ilgili yurt gezisine çıktı. (14-21 Eylül
tarihlerinde Amasya, Sivas, Kayseri ve Ankara'ya uğradı.)
-
26 Eylül 1928 : Türk Dili
Sözlüğü'nü hazırlamak için ön komisyon kuruldu.
-
29 Eylül 1928 : Yeni Türk
Harfleri Marşı yayınlandı.
-
4 Ekim 1928 : Kalecik
dolaylarında deprem.
-
15 Ekim 1928 : Bayındırlık
Vekili Behiç Bey'in yerine Recep (Peker)
getirildi.
-
1 Kasım 1928 : Türk
Harflerinin kabul ve tatbiki hakkındaki kanun (1353
sy.) kabul edildi.
-
12 Kasım 1928 : İstanbul'da
devlet memurları, yeni Türk harflerinden imtihan edildi.
-
1 Aralık 1928 : Gazete ve
sokak levhalarının yeni harflerle yazılması mecburiyeti kabul
edildi.
-
- İstanbul'da bulunan elçilikler Ankara'ya taşınmaya başladı.
-
- 2. İktisat Şurası toplandı.
-
10 Aralık 1928 : Soyadı Komisyonu toplandı.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder