Atatürk ve Balkan Antantı, Türkiye Cumhuriyeti kesin olarak kurulmuş ve dünya devletleri arasında varlığını kesin olarak kabul ettirmiştir. Dünya savaşlarının son bulması ve yapılan Mondros ile Lozan antlaşmalarından sonra ülke savaş yıllarından kurtularak hızla kalkınma hareketine geçmiştir.
Balkan Antantının kurulmasındaki temel neden Almanya da Nazi Partisinin iktidara gelmesi ve İtalyanın Akdeniz ve Balkanlar üzerinde genişleme çabasından kaynaklıdır. Almanlar sürekli olarak sömürge kaynaklarına ulaşma çabasında idiler. Bunun için Nazi partisi biçilmiş kaftandı zaten İtalyanlarda sömürgelerden nasiplenmemişti. Ancak ortaya çıkacak bir savaş ile istediklerine ulaşabileceklerdi. Bu durum balkanlarda bulunan ülkeleri rahatsız etmekteydi.
Balkanların güvenliği dünyalar savaşının önüne geçmekte oldukça ehemmiyet arz etmektedir. 1. Dünya savaşı sonrasında barış ortamının oluşmasını kabullenmeyen devletler olan Almanya, İtalya ve Bulgaristan sürekli olarak bir revizyon içerisinde idi. Bu durum bir çok balkan ülkesini endişelendirmekteydi.
Mustafa Kemal Atatürk balkanların güvenliği her şey den önemli olduğunu sık sık söylemekteydi.
Balkan Antantının İmzalanması
Yoğun Alman baskısı ve İtalyanın sömürgelere ulaşma gayretini engellemek amacıyla Atina'da 9 Şubat 1934 yılında Yunanistan, Türkiye, Romanya ve Yugoslavya bir araya gelerek saldırmazlık ve toprak bütünlüğüne saygı içerikli bu anlaşma metnini imzaladılar. Atatürk bu anlaşma için artık Türk milletinin batılı devletlerin saldırılarına maruz kalmayacağı şeklinde görüşler beyan etmiştir. Bununla birlikte bu anlaşma metninin içeriğinde balkan devletleri birbirine saldırmayacaktı.
Eğer bir devlet bu dört devletten birine saldırması halinde kesinlikle destek vererek saldırıyı püskürtmek amacıyla yardımlaşma söz konusu olacaktı. Balkan Antantının imzalanmasından rahatsız olan ülkeler yer almaktaydı. Almanya bu Antantı imzalanmasından huzursuz olmuştur. Ayrıca bu anlaşmaya balkanlarda bulunan Arnavutluk, İtalyan baskısından dolayı katılamamıştı.
Bulgaristan ise Yunanistan ve Türk torakların da hak iddia etmesinden dolayı bu anlaşma metninin altına imza atmamıştır. Ancak Bulgaristan iyi niyet göstergesi olarak 31 Temmuz 1938 yılında Selanik'te bu anlaşma metnini imzalamıştır. Mustafa Kemal Atatürk bu dostluk, hakemlik, uzlaşma ve saldırmazlık anlaşması sayesinde uzun yıllar boyunca memleketin savaşa girmeyeceğini bilmekteydi. Ancak bu anlaşma II. Dünya savaşında yeni dengeler kurulmasından dolayı Balkan Antantı geçerliliğini yitirmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder