Dil Anatomisi Türleri ve Özellikleri

Makalenin Devamını Okumak İçin Alttaki Linke Tıklayın


Dil anatomisi, sahip olduğumuz 5 duyu arasında tat almanın gerçekleştiği organ olan dil, kaslardan oluşmuş bir yapıdır. Bu özelliğinin dışında besinlerin çiğnenmesi, yutma işlevinin yerine getirilmesi, konuşma refleksinin olmasına yardımcı organdır. Vücudumuzda kendini en hızlı yenileyebilen organımız da dildir. 

Yenilen besinlerin tadını almamızı sağlayan dil sayesinde beyin besinleri acı, tuzlu, ekşi, tatlı gibi sınıflandırmaya tabi tutar. Yiyecekler birbirine benzese bile, tat alma duyusu sayesinde daha iyi tanınır. Dilin üzerinde bulunan sinir uçları tat alma duyusunun oluşmasını sağlar. 

Bunlar tat alma tomurcukları olarak tanımlanır. Bu yapılarda papilla denilen yapılar bulunur. Dil üzerindeki tomurcuk şeklindeki çıkıntılarda reseptör sinir uçlarıdır. Dilin yanında ve önünde tatlı besinleri algılayan sinir uçları bulunur. Dilin ortasındaki reseptörler de tuzlu besinleri algılar. 

Dilin arkasındaki reseptörler de acı ve ekşi besinleri algılamaya yarar. Besinlerin suda çözünmesiyle tat alma tomurcukları uyarılır. Bununla beynin tat alma merkezi uyarılır ve besinlerin tadı alınır.

Dilin anatomik yapısı

• Dil ucu ile dil kökü arasındaki dil gövdesi, corpus lingua
• Dil kökü, gırtlak kapağının önünde bulunan ve tonsilla linualisi taşıyan dil tabanı, radix lingua
• Dil papillerini taşıyan dil sırtı, dorsum lingua
• Dilin dişlere temas eden yan kısımları, margo lingua
• Dil ucu, apex lingua
• Dil mukozası, tunica mucosa lingualis

Dil papillaları: Dil yapısının pürüzlü olmasına yol açan, dilin üstünde ve yan taraflarında bulunan küçük çıkıntılara verilen isimdir. Bu çıkıntılarda tat tomurcukları olur, bunların içinde de tat hücreleri olur. Dil papillaları farklı şekillerdedir. Bunlar;

• İpliksi papiller (Papillae filiformes)
• Daha kalın olan papiller (Papillae conicae)
• Mantar şekilli olan papiller (Papillae vallatae)
• Papillae lentiformes
• Yapraksı mukoza kıvrımı şeklinde olan, dilin arka yanlarında bulunan papiller (Papillae folitae)

Tat tomurcuğu içeren papillalar

• Dilin önündeki mantarsı papillalar, bunlar daha çok süt içtikten sonra görünür hale gelir.
• Daha büyük ve sayıca az olan çanaksı papillalar, bunlar dilin arka tarafında ters V biçiminde dizilidir.
• Dilin arka yanlarında olan yapraksı papillalar

Tat tomurcuğu olmayan papillalar

• Dilin hemen hemen çoğunu kaplayan, sayıca fazla olan ipliksi papillalar dokunma duyusuyla alakalı görevleri vardır
• Düzensiz şekilde dil tabanı üstüne yayılan lenf dokusu
• Dil mukozası altında tonsillaların oluşturduğu tepemsi çıkıntılar olan folliculi linguales. Bunların ortasında bir kanal olur.

Dil kasları (Musculi linguale)

Dilin içinde bulunan intrinksik kaslar, dil kemiğinden başlayarak dilde biten kaslar ekstrinsik kaslar bulunur. Bunların görevi dilin hareketine yardımcı olmaktır. Toplamda 8 adet dil kası bulunur.