Dna Ligaz, Dna zincir kırıklıklarının Dna replikasyonu ve rekombinasyonu arasında gerçekleşen tamiri sırasında birleştirilmesi aşamasında rol alan oldukça önemli enzimlerdir. Yüksek organizmalarda yer alan farklı tipteki Dna ligazlar tespit edilmişlerdir. Dna ligazlar iki iplikli Dn'da bulunan tek zincir kırıklarındaki fosfodiestler bağların oluşumu sırasında bağ oluşumunu katalizlemektedir.
Bütün organizmaların yapısında bulunmalarına rağmen amino asit dizileri molekül özellikleri ile büyüklükleri açısından organizmalar arasında farklılıklar gösteren bu enzimler yapılarında bulunan kofaktör özelliklerine göre aktivasyonu gerçekleştirmek için gerekli olan NAD ile ATP gerektirmektedir. Bu şekilde kendi içlerinde iki gruba ayrılmışlardır.
Ökaryotik organizmaların yapısında bulunan DNA ligazlar ve ATP gerektiren enzimler şeklindedir. NAD gerekli olan DNA ligazlar ise sadece prokaryotik organizmaların yapısında gözlenmiştir. DNA ligazların memeli doku hücrelerinde beş faklı çeşitte enzimi bulunmuştur. DNA ligazları kodlamada kullanılan üç farklı DNA ligaz geni vardır bunlar; (lig1, lig2, lig3) olarak tespit edilmişlerdir.
Yapılan çalışmalar sonucunda DNA ligazların DNA metabolizmasında bulunan birbirlerinden tamamen farklı rollere sahip oldukları bilinmektedir. Ligazlar DNA replikasyonu ile tamir aşamalarında farklı fonksiyonların kullanılması için özel durumu getirilmişlerdir. DNA ligazların nükloid ve büyüklük dizilişlerinde oldukça geniş farklılıklar bulunmuştur.
DNA ligaz enziminin merkez bölgesi olan nicked DNA'nın kapatılması esnasında katalik fonksiyon göstermesine bakılarak ek diziler ligazların birbirlerinden farklı fonksiyonları nükleusun farklı kısımlarını hedef almaları yada farklı yapıdaki proteinlerle etkileşimlere yardım etmeleri bazı görevleri yerine getirmektedirler.
Dna Ligaz 1: Bu enzim iş gören en önemli enzimlerden olan molekül ağırlığı 125 kDa dır. DNA ligazın özellikli yanları olarak okazaki fragmenntlerin birleştirici etkisi olduğu ve aynı zamanda replikasyon için başka bir protein ile etkileşim halinde olduğu kanıtlanmıştır.
Ayrıca DNA ligaz baz eksizyon tamir mekanizmasında hazarlı bazı uzaklaştırır ve baz oluşturur. DNA ligaz ile DNA parçası aralarında bağı oluşturmaktadır.
Dna Ligaz 2, 3: DNA 2 ve 3 ligazlar moleküler çalışma sonucunda DNA 1'den sonra bulunmuştur. DNA ligaz 2, 3 fazlaca büyük moleküler yapı ve ağırlığa sahiptirler. Çok mükemmel bir şekilde eşleşme göstermektedirler. Öyle ki DNA ligaz 2 DNA ligaz 3 ün bir parçası olarak bile düşünülmüştür. DNA ligaz 3 a bütün dokularda eşit şekilde bulunmaktadır.
DNA ligaz 3 b ise testislerde bulunduğu ve homolog rekombinasyonunda oldukça etkili bir rol aldığı bilinmektedir. DNA ligaz enzimi mtDNA tamir fonksiyonu gösterir. Bu enzimi kotlayan genin başlama bölgesi ile yapı ve mekanizması tam olarak anlaşılmamıştır.
Dna Ligaz 4: Dna ligaz enzimleri ekzisyon tamir gurubunda tek zincirli kırıklarda ve baz kovalent değişimlerinin düzeltilmesinde görev akmaktadır. DNA ligaz 4 enziminin moleküler ağırlığı ise 96 kDa olmaktadır.
Dna Ligaz 5: DNA ligaz 5 iki zincir kırıklarının kapatılması noktasında çalışmalar gösterdiği ve bu çalışmalar rejoin enhancement tarafından uyarıldığı belirtilmiştir. DNA ligaz daha çok yeni bulunan bir enzim olmakta ve bu enzimin molekül ağırlığı yaklaşık olarak 44 kDa olduğu bilinmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder