Aerob bakteriler oksijenli ortamda hayatını sürdüren bakterilerdir. Oksijenli solunum yaparlar. ökaryot hücrelerde bulunan ve oksijenli solunum tepkimelerinin fazlaca atp üretiminin gerçekleştiği mitokondrileri bulunmaz, fakat benzer işlevi gören (ets enzimlerini üstünde bulunduran) mezozom adlı yapıları vardır. Mezozom şekil olarak hücre zarının hücre içerisine yaptığı katlanmalardan ibarettir.
Monera alemini yaratan prokaryot canlıların en yaygın ve en fazla grubu bakterilerdir. O denli yaygındır ki bu sabah dünyamızda bakterinin bulunmadığı alan yoktur diyebiliriz. En çok organik atıkların bol bulunduğu yerlerde ve sularda yaşamaktadırlar. Bununla birlikte, -90 C sıcaklıkta buzullar içerisinde ve +80 C sıcaklıkta kaplıcalarda yaşamlarını sürdürebilen bakteri türleri bulunmaktadır. Hava ile ve su damlacıklarıyla uzak mesafelere taşınabilmektedirler.
Deneysel olarak ilk kez 17. asırda bakterileri gözlemleyebilen ve şekillerini anlatan Antoni VanLövenhuk olmuştur. Bakteriler tüm yaşamsal olayların gerçekleştiği en ufak canlı türüdür. Tümü mikroskobik canlıdır ve tek hücrelidirler. Büyüklükleri ökaryotik hücrelerin mitokondrileri kadardır.
Hücresel Yapıları
Prokaryot olduklarından zarla çevrili, mitokondri, kloroplast, endoplazmik retikulum, golgi aygıtı benzeri organelleri bulunmaz. Ribozom tüm bakterilerin basit organelidir. DNA, RNA, Canlı hücre zarı ve sitoplazma tekrardan tüm bakterilerin basit yapısını oluşturur. Bunlarda hücre, cansız çeperle (murein) sarılıdır. Çeperin yapısı, nebat hücresinin çeperinden farklıdır. Selüloz ihtiva etmez.
Bazı bakterilerde hücre çeperinin dışarısında kapsül yer alır. Kapsül bakterinin dirençliliğini ve rahatsızlık yapabilme (patojen olma) özelliğini artırmaktadır. Bazı bakteriler kamçılarıyla etkin davranış edebilirken, bazıları kamçıları olmadığından yer aldıkları ortamla birlikte pasif davranış edebilirler. Buna yönelik bakteriler, kamçısız, tek kamçılı, tek demet kamçılı, 2 demet kamçılı ve çok kamçılı olarak gruplandırılır. Aerob bakteriler "mezozom" olarak bilinen zar kıvrımlarını bulundurur.
Bu kıvrımlarda oksijenli solunum için gerekli enzimler (ETS enzimleri) vardır. Oksijenli solunum yapan, fakat mezozomu mevcut olmayan bakterilerde ise solunum zinciri enzimleri hücre zarına tutunmuş olarak yer alır. bakterilerde genel yapının yüzde 90 kadarı sudur ve suda çözünmüş olan maddeler hücre zarından giriş-çıkış yaparlar.
DNA'lar sitoplazmaya özgür olarak dağılmıştır. Bakteriler ökaryot hücrelere yönelik fazladan ve daha minik ribozoma sahiptirler bu nedenle protein sentezleri çok hızlıdır. Bakteriler çeşitli nitelikleri durumundan gruplandırılırlar. Bu özelliklerin başlıcaları ; şekilleri, kamçı vaziyetleri, beslenmeleri ve boyanmaları olarak sayılır.
Bakterilerin Solunum Türleri
- Anaerob Bakteriler: Bakteriler organik besinleri alayarak enerjilerini elde ederken çoğunlukla oksijen kullanmazlar. Şunlar havasız yerlerde de yaşayarak çoğalırlar (Konservelerde meydana geldiği benzeri). Bunlardan bazıları oksijenin meydana geldiği ortamlarda hiç gelişemezler. Örnek: Clostridium tetani (Tetanoz bakterisi).
- Aerob Bakteriler: Bazı bakteri grupları fakat oksijenli ortamda yaşayabilirler. Bunlarda mitokondri meydana gelmediği için, solunum, hücre zarının iç bölümündeki kıvrımlarda (mezozom) gerçekleştirilir. Misal, azot bakterileri.
- Belli bir süre Aerob ya da belli bir süre Anaerob Olanlar: Asıl solunumları oksijensiz meydana geldiği takdirde, oksijenli ortamlarda kısa zaman için aerob olanlar bulunur. Solunum şekilleri aerob olanlar ise havasız kalınca fermantasyona başvururlar.
- Aerob bakteri grupları (Escherichia coli, Zatürre ve Yoğurt Bakterisi benzeri) fakat oksijenli ortamda yaşayabilir. Bunlarda mitokondri meydana gelmediği için solunum hücre zarının iç bölümündeki kıvrımlarda (mezozom) gerçekleştirilir. Örnek: Azot Bakterileri.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder